احياى شعائر دين در عاشورا
حـيـات بـخـشـيدن به نماز و زكات و امر به معروف و نهى از منكر، بُعد ديگرى از احياگرى قيام عاشوراست. هم در سخنان امام حسين (عليه السلام) مطرح است، هم در زيارتنامه آن حضرت و شهيدان ديگر، تـعـابـيـرى چـون اقـامـه نـماز، ايتاء زكات، امر به معروف و نهى از منكر، اطاعتِ خدا، جهاد فى سـبـيل الله، دعوت به سبيل الله، نصرتِ فرزند پيامبر، ايمان به خدا و ... ديده مىشود. اين فراز معروف در زيارت امام حسين(عليه السلام) گوياى اين حقيقت است :
«اَشـْهـَدُ اَنَّكَ قـَدْ اَقـَمْتَ الصَّلاةَ و آتَيْتَ الزَّكاةَ وَ اَمَرْتَ بِالْمَعْروُفِ وَ نَهَيْتَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ تَلَوْتَ الْكِتابَ حَقَّ تِلاوتِه وَ جاهَدْتَ فىِ اللهِ حَقَّ جِهادِهِ.»(1)
مـشابه اين جمله، در زيارت حضرت مسلم بن عقيل، زيارت وارث، زيارت عاشورا، و زيارتنامههاى ديگر هم آمده است .
تـكـريـم و تـعـظـيم شعائر الهى، مايه حيات دين است. آنچه در سايه قيام حسينى به دست آمد، تـفـكـيـك صـف كـسـانـى بـود كه با جوهر دين و حقيقت نماز و قرآن مانوس بودند، از آنان كه با پـرداخـتـن بـه شـكـل ظـاهـرى ايـن برنامهها، باطن و حقيقت دين را زير پا گذاشته بودند. نماز راسـتـيـن آن است كه پيوندى عاشقانه ميان بنده و خدا ايجاد كند و نمازگزار را در (صراط دين) قرار دهد. در سپاه كوفه و مجموعه خلافت اموى هم گرچه بظاهر نماز و تلاوت قرآن و رفتن به حج و امثال اينها بود، ولى در عين حال، غرق در فساد و گناه و عيّاشى بودند و دستانشان به خون پـاكـان آلوده بـود. ايـن نـشـان مـىداد كه نماز و حج و عبادت و تلاوتشان فاقد روح و حقيقت است. حـسـيـن بـن عـلى (عليه السلام) بود كه به اين شعائر و سنن دينى روح و حيات بخشيد و حق آنها را ادا كرد. ايـن كـه در زيـارت او مـىخـوانـيم "تَلَوْتَ الْكِتابَ حَقَّ تِلاوَتِه"؛ يعنى آن كه ديگران هم تلاوت قـرآن مـىكـردنـد، ولى از حقيقت قرآن فاصله داشتند. تلاوت واقعى قرآن، تلاش براى احياى تـعاليم آن در متن جامعه است، كه امام حسين (عليه السلام) به آن پرداخت و دستاورد نهضت عاشورا بود. در سايه طرح صحيح دين و قرآن از زبان عاشورائيان، آن باطلهاى آراسته و فريبهاى رنگ آميزى شده به دين هم رنگ باخت .
امام خمينى (ره) مىفرمايد:
«سـيدالشهدا چون ديد اينها دارند مكتب اسلام را آلوده مىكنند، با اسم خلافت اسلام، خلافكارى مـىكـنـنـد و ظـلم مـىكـنـنـد و ايـن مـنـعـكـس مـىشـود در دنـيـا كـه خـليـفـه رسـول الله اسـت كـه دارد ايـن كارها را مىكند، حضرت سيدالشهداء (عليه السلام) تكليف براى خودشان دانستند كه بروند و كشته هم بشوند و محو كنند آثار معاويه و پسرش را.»(2)
منبع:
1- مفـاتـيـح الجـنـان، زيـارت امـام حـسـيـن (عليه السلام) در شبهاى قدر، ص 444 . اين جمله با تفاوتهاى جزئى در زيارتنامههاى گوناگون آن حضرت ديده مىشود .
2- صحيفه نور، ج 8 ، ص 12 .
برگرفته از پيامهاي عاشورا، جواد محدثي .