در اين باره دليل قاطعى وجود ندارد؛ ولى به طور كلى از نظر نصوص دينى و ديدگاه عرفانى و فلسفى، خداوند دائم الفيض است. رواياتى از معصومين عليهم السلام نيز حكايت از آن دارد كه پس از اين مجموعه هستى، جهانى ديگر و انسان‏هايى ديگر خلق خواهند شد و با بهره‏ گيرى از فيض و هدايت الهى، به كمال خود خواهند رسيد. البته احتمال اينكه ويژگى‏ هاى آن انسان‏ها با نظام انسانى ما تفاوت داشته باشد، وجود دارد.
مى ‏توان با رويكردى فلسفى- عرفانى نيز به تحليل اين سخن پرداخت:
با توجه به وصف بى‏ نهايت براى خداى متعال، آن مقام لايتناهى به مقتضاى رحمت و حكمت بى‏ نهايت خود، هر ممكن الوجودى را از فيض وجود خود بهره ‏مند مى ‏سازد و محال است چيزى را كه امكان وجود دارد از فيض خود محروم سازد. لاجرم همواره فيض او پابرجا است و انقطاع آن محال است؛ ليكن اينكه چه چيزى امكان و قابليت دريافت فيض و رحمت الهى را دارد و چه چيزى قابليت آن را ندارد، مسئله ديگرى است. آنچه ما مى ‏دانيم اين است كه حتى نظام موجود، هر آينه در حال آفرينش پى درپى است؛ زيرا جهان هستى معلول است و در حكمت متعاليه ثابت شده است كه معلول چيزى جز كار و فعل و ايجاد فاعل نيست و هرگاه فاعل، از خلق و ايجاد دست بكشد، ديگر فعلى نيست و جهانى وجود ندارد. بنابراين هستى در حال آفرينش مداوم است و خداوند همواره در كار خلق و ايجاد «كل يوم هو فى شأن».

پي نوشت:
حميدرضا شاكرين، راز آفرينش، ص96.