با توجه به اينكه ماه رمضان، ماه ميهماني خداوند است لذا در اين ماه همه بندگان خداوند با انجام عبادات و رعايت حدود شرعي لازم، به ساختن خود و پاكسازي خود مي پردازند كه در نهايت پس از اتمام يك ماه تلاش و كوشش در اين مسير معنوي، مومنين روز اول شوال را بخاطر تشكر از خداوند بجهت كسب نمودن برخي فضائل انساني، جشن مذهبي مي گيرند كه اين روز، به روز عيد فطر نامگذاري شده است .

بنابراين، فلسفه عيد بودن روز اول شوال (عيد فطر)، به جهت استفاده مومنين از سفره كرم خداوند در ماه رمضان و در نتيجه كسب فضائل و پاداش است كه مومنان با پايان يافتن اين ماه به جشن و شادي مي پردازند.

لذا اين روز, براي كساني كه توانسته اند از فيوضات اين ماه بهره مند شوند و در تكامل روحي خويش گام هايي بردارند روز عيد و سرور است ولي براي كساني كه از اين سفره و ضيافت الهي بهره اي نبرده اند واقعاً جاي ناراحتي دارد.