سوره كهف، آيه18: («وَ تَحْسَبُهُمْ أَيْقاظاً وَ هُمْ رُقُودٌ ... لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِراراً وَ لَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْباً»)

خواب 309 ساله اصحاب كهف، يك خواب عادى و معمولى نبود؛ اگر به آنها نگاه مى ‏كردى، مي پنداشتي آنها بيدارند، در حالى كه در خواب فرو رفته بودند. اين نكته نشان مى‏ دهد كه چشمان آنها كاملا باز بوده است، درست همانند يك انسان بيدار. اين حالت استثنايى شايد براى آن بوده كه حيوانات موذى به آنان نزديك نشوند چرا كه از انسان بيدار مى ‏ترسند، و يا به خاطر اينكه منظره رعب‏ انگيزى پيدا كنند كه هيچ انسانى جرات ننمايد به آنها نزديك شود، و اين خود يك سپر حفاظتى براى آنها بوده باشد. همانطور كه در ادامه مي فرمايد: «منظره آنها چنان رعب ‏انگيز بود كه اگر به آنها نگاه مى ‏كردى فرار مى ‏كردي و سر تا پاى تو از ترس و وحشت پر مى‏ شد.»

اين اولين و آخرين بار نيست كه خداوند به وسيله رعب و ترس يك سپر حفاظتى به دور بندگان با ايمانش ايجاد مى ‏كند، در سوره آل عمران نيز به صحنه ‏اى از همين امر برخورد مى ‏كنيم كه خداوند مى‏ فرمايد: («سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ»)‏: «ما به زودى در دلهاى كافران ترس و وحشت مى‏ افكنيم» [2]. در دعاى ندبه نيز در باره پيامبر اسلام (ص) مى ‏خوانيم:  «ثم نصرته بالرعب»: «خداوندا تو پيامبرت را بوسيله رعب و وحشتى كه در دل دشمنانش افكندى يارى نمودى».
اما اينكه اين رعب و وحشت كه از مشاهده اصحاب كهف سراسر وجود بيننده را پر مى ‏كرد منحصر در ظاهر جسمانى آنها بود، يا يك نيروى مرموز معنوى نيز در اين زمينه كار مى ‏كرد؟ در آيات قرآن به صورت مستقيم، سخنى از آن به ميان نيامده است.
 

پي نوشت:

[1] («وَ تَحْسَبُهُمْ أَيْقاظاً وَ هُمْ رُقُودٌ وَ نُقَلِّبُهُمْ ذاتَ الْيَمِينِ وَ ذاتَ الشِّمالِ وَ كَلْبُهُمْ باسِطٌ ذِراعَيْهِ بِالْوَصِيدِ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِراراً وَ لَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْباً»): «(اگر به آنها نگاه مى ‏كردى) مى‏ پنداشتى بيدارند، در حالى كه در خواب فرو رفته بودند، و ما آنها را به سمت راست و چپ مى‏ گردانديم (تا بدنشان سالم بماند) و سگ آنها دست هاى خود را بر دهانه غار گشوده بود (و نگهبانى مى ‏كرد) اگر به آنها نگاه مى ‏كردى فرار مى ‏نمودى، و سر تا پاى تو از ترس و وحشت پر مى ‏شد!»

[2] سوره آل عمران، آيه151.

تفسير نمونه، ج‏12،ص 369.