اگر كسي نفس خود را كه به توحيد گرايش دارد، با حب نفس، حب جاه و مقام، حب به دنيا و... دفن كند، ديگر عظمت و كبريايي خداوند متعال را در مقابل اين امور ناديده مي گيريد و اين همان مهمترين علتي كه موجب لذت نبردن انسان از نماز مي شود.

امام صادق - عليه السلام – تشريح اين علت فرموده اند:« چون تكبير (نماز) راگفتي، آنچه را كه ما بين آسمان و زمين است درمقابل كبرياي خدا كوچك و ناچيز شمار كه اگر خداوند بر قلب بنده زماني كه تكبير مي گويد، بنگرد و در دل او چيزي باشد كه از حقيقت معناي تكبير بازش مي دارد، به او گويد: (اي دروغگو آيا مرا مي فريبي؟ به عزت وجلالم سوگند كه از شيريني ياد خود محرمت كنم و از قرب به خود و شادماني مناجاتم محجوبت سازم ) پس به هنگام نمازگزاردنت دل خود را بيازما، اگر شيريني نماز را و در (عمق ) جان سرور و بهجت (حاصل از) آن را مي يابي و دلت از راز و نيازبا او شادمان است و از گفتگو با او لذت مي برد، بدان كه خداوند تو را در تكبيري كه بر زبان رانده اي تصديق فرموده است وگرنه، بدان كه فقدان لذت مناجات و محروميت از شيريني عبادت دليل بر اين است كه خداوند تو را (در تكبيرت ) دروغگو دانسته و از درگاه خود رانده است.»[1]

علاوه بر اين برخي ديگر از امور نيز موجب مي شود تا انسان لذت نماز را از دست بدهد از جمله:

وجود افكار پريشان و نبود صفاي دل و حضور قلب در نماز.
نشناختن نماز و اهميت و اسرار نهفته در آن.
 استفاده از غذاهايي كه حلال نيستند.
استفاده از غذاهايي كه پاك نيستند.
 تكرار گناه به حدي كه دل سياه گردد و شوق عبادت گرفته شود.
مشغول بودن ذهن و فكر به هنگام نماز.
در پايان اين بحث توجه به دو نكته لازم و ضروري است:

اول- اگر قرار بود هر امري كه از جانب خداوند بر ما واجب شده است، با لذت همراه مي شد، معلوم نبود چه كسي مؤمن است و چه كسي فاسق! چرا كه مهم اين است كه امر خدا را اطاعت كرده و انجام تكليف كنيم چه لذت ببريم و چه لذت نبريم؛ در اين صورت معلوم مي شود چه كسي عبد خدا است و چه كسي عبد هواي نفس!

دوم- لذت بردن از مناجات با حضرت حق به خصوص در نماز، به تدريج و به مرور زمان، همراه با مراقبت و سعي و تلاش حاصل خواهد شد. پس بايد صبور بود و عجله نكرد.

پي نوشت:
[1] - بحارالانوار، ج 81، ص 230

كتاب پرسش ها و پاسخ هاي نماز، سيد حسن موسوي (مركز تخصصي نماز)