رسول خدا - صلي الله عليه وآله – فرموده اند: «رَكْعَتَانِ خَفِيفَتَانِ فِي تَفَكُّرٍ خَيْرٌ مِنْ قِيَامِ لَيْلَةٍ»[1]؛« دو ركعت نماز سبك، در صورتي كه همراه با تفكر و انديشه باشد، بهتر ازعبادت سراسر يك شب است.»

اما اينكه در نماز به چه چيز فكر كنيم؟ بايد گفت كه فكر و انديشه انسان در نماز بايد بيشتر متمركز بر دو چيز باشد:

الف – افعال نماز

افعال نماز اعم از قيام، قعود و سجود هر يك نوعي از خضوع و خشوع در برابر خالق هستي مي باشد، لذا انسان بايد در نماز متوجه باشد كه هر يك از افعال را براي چه كسي و به چه منظور انجام داده و چه سري در اين افعال نهفته است و چنان اين اعمال را انجام دهد انگار كه خداوند متعال را در مقابل خود مي بيند.

رسول خدا - صلي الله عليه وآله – فرموده اند:«اعْبُدِ اللَّهَ كَأَنَّكَ تَرَاهُ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاك»[2]؛« عبادت كن خداوند تعالي را، چنانچه گويا او را مي بيني، و اگر تو او را نمي بيني او تو را مي بيند.»

ب – اذكار و محتواي نماز

نماز گفتگوي ميان مخلوق با خالق هستي مي باشد لذا در نماز بايد به فكر آن باشيم اين است كه بدانيم در نماز با خداوند خود چه مي گوييم؛ از همين رو در نماز بايد در معاني آنچه مي گوييم تدبر نموده و با توجه خداوند متعال را به « الرحمن الرحيم»، « مالك يوم الدين» وصف نمائيم و با تمام وجود بگوئيم « اياك نعبد و اياك نستعين».

امام صادق (ع)- عليه السلام – در ارزش و جايگاه اين امر فرموده اند: « مَنْ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ يَعْلَمُ مَا يَقُولُ فِيهِمَا انْصَرَفَ وَ لَيْسَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ ذَنْبٌ»[3]؛« كسي كه آگاهانه و با توجه به مفاهيم، دو ركعت نماز بخواند، در حالي نمازش را به پايان مي برد كه ميان او و خدايش هيچ گناهي نمانده است.»

پي نوشت:
[1] - وسائل‏ الشيعة، ج 5، ص 478

[2] - بحارالأنوار، ج 25، ص 204

[3] - الكافي، ج 3، ص 266                                                                                                                                                           

  كتاب پرسش ها و پاسخ هاي نماز، سيد حسن موسوي (مركز تخصصي نماز)