بهشت محصول كارانسان است. اگر بهشت ساخته خود انسان است و هرساخته ‏اي، نازلتر از معمار و سازنده آن است، پس انسان بالاتر از بهشت است: «فاعل الخير خير منه وفاعل الشر شر منه»[1]
چون انسان منشأ پيدايش بهشت است، از بهشت بالاتر است و از اين‏رو بهشت مشتاق اولياي الهي است. پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) به حضرت علي بن ابيطالب، اميرالمؤمنين (عليه السلام) فرمودند: اي علي، بهشت مشتاق تو و مشتاق عمار و سلمان و ابوذر و مقداد است: «الجنّة تشتاق إليك وإلي عمار وسلمان وأبي‏ذر والمقداد»[2] براي آن كه اثر، مشتاق مؤثر خود است. امّا ديگران كه به بهشت شوق مي‏ ورزند، براي آن است كه بدون كار كردن، بهشت مي‏ خواهند. پس بهشت گرچه عالي است امّا دست ساز انسان هاي عَليّ و والا مقام است.

همه ما خواهان مقام عليّ هستيم، اما راه رسيدن به اين مقام را نمي ‏دانيم. بهترين راه آن است كه حب جاه را از صحنه جان برداريم و خدابين باشيم نه خود بين. اگر انسان متكلّم و مستمع كلمةالله شد، عالي مي ‏شود و آنگاه جنت عاليه به وجود او فخر مي‏ كند زيرا حاملان پيام توحيد عاليند و بهشت به تبع آنها عالي است.

پي نوشت:
[1] نهج البلاغه، حكمت 32.
[2] بحار، ج40، ص27.

تفسير موضوعي، ج6، ص232.