(يكي مي گفت: انسان نبايد كوركورانه نماز بخواند و اين تقليد كوركورانه باعث مي شود كه سوالات زيادي در ذهن ما به وجود آيد،بلكه ابتدا بايد خدا را بشناسي (و او را حس كني) بعدا هر زمان كه اين شناخت را پيدا كردي نماز بخوان)آيا اين نوشته قابل قبول نيست؟!)

اين كه انسان نبايد كوركورانه نماز بخواند و بايد خدا را بشناسد و عبادت نمايد، درست است؛ امّا اين بدان معنا نيست كه اوّل بايد به اوج معرفت الهي رسيد و بعد شروع به عبادت نمود. چون اساسا بدون عبادت شرعي محال است كسي خداشناس حقيقي شود. همين كه انسان دانست خدايي هست و ديني فرستاده و دستوراتي داده، خود مرتبه اي از شناخت خداست. لذا به همين اندازه شناخت بايد عمل نمود؛ و همزمان بايد در راه شناخت عميق تر خدا و دين او نيز كوشيد؛ و طبيعي است كه هر چه شناخت بالا مي رود، بايد عبادت را هم متناسب با آن، عمق بخشيد.پس بايد دانست و عبادت كرد؛ و بايد عبادت نمود تا قابليّت براي يقين بيش تري حاصل گردد؛ و چون علم فزون تر شد، بايد عبادت را عمق بخشيد و به اين ترتيب و به صورت پله پله در نردبان عبوديّت و معرفت بالا رفت. لذا خداوند متعال فرمود:«وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقين‏»[1]؛«و پروردگارت را عبادت كن تا يقين‏ به تو روي آورد.»
علاوه براين كه خداوند متعال فرمود:«... اتَّقُوا اللَّهَ وَ يُعَلِّمُكُمُ اللَّه»[2]؛«تقواي الهي پيشه كنيد! و خداوند به شما تعليم مى‏ دهد.»
نيز امام باقر عليه السّلام فرمودند:«مَنْ عَمِلَ بِمَا يَعْلَمُ عَلَّمَهُ اللَّهُ مَا لَمْ يَعْلَم»[3]؛«هر كه به آن چه مي داند عمل نمايد، خداوند آن چه را كه نمي داند به او تعليم مي دهد.»
پس علم و معرفت خداوند متعال و عمل و عبادت، همانند پلّه هاي نردبانند كه يك در ميان قرار گرفته اند. يا همانند دو بال پرنده اند كه تنها با وجود هر دوي آن ها مي توان پرواز نمود. يا همانند روح و بدن مي باشند كه همواره باهمند. لذا رسول خدا (ص) فرمودند:«الْعِلْمُ وَ الْعَمَلُ قَرِينَانِ كَاقْتِرَانِ الرُّوحِ وَ الْجَسَدِ وَ لَا يُنْتَفَعُ بِأَحَدِهِمَا إِلَّا مَعَ الْآخَر»[4]؛«علم و عمل همراهند مانند همراهى روح و بدن، و يكى بدون ديگرى بى‏ فايده است‏.»

پي نوشت :
[1] - حجر (15)، آيه 99
[2] - البقرة282
[3] - بحار الأنوار، ج‏75، ص189
[4] - مجموعة ورام، ج‏1، ص82
كتاب پرسش ها و پاسخ هاي نماز، سيد حسن موسوي (مركز تخصصي نماز)