پدري همه دارايي خود را به فرزندانش صلح كرده، به اين شرط كه تا زنده است در آن ها اختيار تصرّف داشته باشد، با توجه به اين مطالب، حكم موارد زير چيست؟

الف) آيا اين صلح با آن شرط صحيح و نافذ است؟

ب) و بر فرض صحّت و نفوذ، آيا جايز است مصالح از اين صلح رجوع كند؟ و برفرض جواز، اگر بعد از صلح مبادرت به فروش قسمتي از اموال مورد مصالحه نمايد، آيا اين كار او عدول از صلح محسوب مي شود؟ و بر فرض اين كه عدول از صلح باشد، آيا عدول از همه صلح است يا فقط عدول از صلح اموال فروخته شده است؟

ج) عبارت «اختيار تصرّف در طول مدت حيات» كه در قرارداد صلح آمده، آيا به معناي حق فسخ است يا به معناي حق انتقال آن اموال به ديگري و يا به معناي حق تصرّف خارجي در آن اموال از طريق استفاده از آن ها در طول مدت حيات است؟

جواب:

الف) صلح مذكور با آن شرط محكوم به صحّت و نفوذ است.

ب) عقد صلح از عقود لازم است. درنتيجه تا زماني كه مصالح در آن حق فسخ نداشته باشد، فسخ آن توسط او صحيح نيست، بنا بر اين اگر بعد از آن كه اموال مزبور را صلح كرد، بدون آن كه حق فسخ صلح را داشته باشد، قسمتي از آن را به يكي از طرف هاي صلح بفروشد، معامله نسبت به سهم مشتري باطل است و نسبت به سهام طرف هاي ديگر صلح فضولي و متوقف بر اجازه آنان است.

ج) ظاهر عبارت «اختيار تصرّف در طول مدت حيات» حق تصرّف خارجي است نه حق فسخ و نه حق انتقال آن اموال به ديگري.

پي نوشت:   

آيت الله خامنه اي، اجوبة الاستفتائات، صلح، س1802