احتراما با توجه به وصيّت نامه همسرم كه در جبهه ‏هاى نبرد حق عليه باطل به شرف شهادت نائل آمده خواهشمند است به سؤالات ذيل پاسخ فرمائيد:
1- به دليل وجود اختلافات و مشكلات عديده اينجانب به اتّفاق فرزندم ناگزير به ترك خانه‏ اى كه متعلّق به همسرم بوده است، هستم و لذا قصد آن دارم با رعايت حق شفعه نسبت به فروش بى‏ قيد و شرط سهم الارث خود و فرزندم كه قيموميّت او را به عهده دارم اقدام نمايم. آيا فروش خانه مذكور به صرف وجود اين جمله: "خانه‏ ام را تا زمان حيات مادرم نبايستى بفروشيد زيرا او حق اين را دارد كه تا آخر عمرش در آن زندگى كند" در وصيّت نامه، صرف نظر از شرائط زمان تحرير آن، بر خلاف موازين شرع مقدس اسلام است يا تنها براى اينجانب تعهّد اخلاقى ايجاد مى ‏نمايد. آيا كلّ وصيّت نامه براى كليّه ورثه لازم الإجراء است يا تنها براى اينجانب؟
2- در صورتى كه فروش خانه بر خلاف شرع باشد و چنانچه مادر شهيد حق داشته باشد مادامى كه در قيد حيات است در آن خانه سكونت نمايد- با عنايت به اينكه قسمت اعظم آن خانه متعلّق به طفل صغير شهيد مى ‏باشد- در صورتى كه خانه در تصرّف كامل مادر شهيد باشد و يا اينجانب ناگزير به فروش غير عادلانه آن (مثلا با اقساط 25 ساله) به مادر شهيد گردم كه نتيجتا در دراز مدّت منجر به تضييع حقّ فرزند شهيد شود مسؤوليت شرعى آن به عهده چه كسى خواهد بود؟ و تكليف شرعى من در اين ميان چيست؟
3- با توجه به اين جمله از وصيّت نامه كه: "تمام اموال جزئى و خانه و ماشين و غيره كه دارم متعلّق به فرزندم مى‏ باشد كه بايستى فقط همسرم بعنوان قيّم عمل كند تا بزرگ شود" اصولا اينجانب حق دارم تا نحوى كه مصلحت آتى صغير ايجاب نمايد در مورد اموال مذكور تصميم گيرى نمايم يا خير؟
4- آيا اينجانب حق دارم مهريّه خود را نقدا درخواست نمايم يا خير؟ و با توجّه به اينكه در وصيّت نامه تصريح گرديده كه: "كليّه اموالم متعلّق به فرزندم مى‏ باشد" از محل فروش كدام اموال بايد مهريّه اينجانب پرداخت گردد و آيا مى‏ شود، لوازم و مايحتاج زندگى را براى تأمين آن فروخت يا خير؟
جواب:‏
1. وصيّت سكنى منزل براى مادر و واگذارى اموال به فرزند در ثلث مجموع تركه نافذ و در زائد بر آن موقوف بر اجازه ورثه است 2. بدهى شهيد بابت مهريّه زوجه و غيره مقدّم بر وصيّت است و از اصل تركه خارج مى ‏شود 3. و زن از قيمت ساختمان منزل و از اعيان منقولات ارث مى‏ برد 4. و قيّم صغير مكلف است اموال صغير را حفظ كند تا پس از بلوغ و رشد او تحويل وى دهد مگر آن كه مصلحت صغير ايجاب كند كه تمام يا قسمتى از اموال او را برايش بفروشد و وصيّت سكناى منزل براى مادر مانع از فروش منزل نيست ولى مشترى حق ندارد موصى لها را از سكونت منع كند.‏
پي نوشت:
امام خمينى(ره)، استفتائات، ج ‌2، وصيت، اختيارات قيّم، س 87