زندگي انسان داراي دو بُعد است: بُعد اصلي و بُعد فرعي، بُعد اصلي خود اوست، و بُعد فرعي، آنچه مربوط به اوست، مانند فرزند، مال، مقام، همسر و بستگان.
شكي نيست كه آدمي خود و آنچه را كه مربوط به اوست دوست دارد، لكن اين دو هميشه در زندگي انسان، همراه با دو آفت است: نگراني و ترس، غم و اندوه، نگراني و ترس از اينكه مبادا حوادث روزگار آنچه را كه دارد از او بگيرد، غم و اندوه براي آنچه كه ندارد و تلاش دارد كه به او برسد.
دين و ايمان به خدا هر دو آفت را نابود مي‌كند؛ زيرا ايمان به خداوند عالم، قادر، حكيم و رحيم او را موظف به وظايفي مي‌كند كه براي او مقرر شده، و با وجود ايمان به خداوند حكيم و انجام وظايف محوله و بندگي، مي‌داند كه خداوند با لطفي كه بر بندگانش دارد و با توجه به حكمت و رحمت و علم او، انسان را به آنچه كه خير و سعادت اوست واصل و از آنچه مايه شر و شقاوت و بدبختي او است باز مي‌دارد.
بلكه با داشتن دين و ايمان به خدا به حقيقتي رسيده است كه هرگز زوال ندارد و غير آن سرابي است كه نمايش آب است و حقيقتي ندارد.(1)
اينجا است كه آدمي يك اطمينان خاطر پيدا مي‌كند و هميشه خود را در پناه قادر حكيمي مي‌داند كه جاويد و ابدي است، چنانچه در قرآن كريم مي‌فرمايد: آنچه نزد شما است سرانجام فاني و نابود مي‌شود، اما آنچه نزد خدا است باقي و جاودان مي‌ماند.(2)
آري آنچه فاني و ناپايدار است براي او جاذبه‌اي ندارد كه از نداشتنش غمگين و غصّه‌ناك و براي از دست دادنش نگران باشد، (3) زيرا طبيعت زندگي اين جهان مادي، فنا و نابودي است، محكم‌ترين بناها، با دوام‌ترين حكومت‌ها، قوي‌ترين انسان‌ها، و هر چيزي از امور دنيا كه از آن مستحكم‌تر نباشد، سرانجام كهنه و فرسوده و سپس نابود مي‌شود، و همه بدون استثناء خلل‌پذيرند.
اما اگر بتوان اين موجودات را به نحوي با ذات پاك خداوند پيوند داد و براي او و در راه او به كار انداخت، رنگ جاودانگي به خود مي‌گيرند، چرا كه ذات پاكش ابدي است و هر چيزي كه نسبتي با او دارد رنگ ابديت مي‌يابد.(4) چنانچه قرآن كريم مي‌فرمايد :
«آگاه باشيد اولياي خدا نه ترسي بر آنان است و نه غمگين مي‌شوند»(5)
اوليا و دوستان راستين خدا و دينداران حقيقي، از هر گونه وابستگي و اسارت جهان ماده آزاداند، و «زهد» به معني حقيقيش بر وجود آنها حكومت مي‌كند، نه با از دست دادن امكانات مادي جزع و فزع مي‌كنند و نه ترس از آينده در اين گونه مسائل افكارشان را به خود مشغول مي‌دارد. يك ظرف كوچك آب از دميدن يك انسان متلاطم مي‌شود، ولي در پهنه اقيانوس كبير حتي طوفان‌ها نيز كم اثرند.
به اين ترتيب بر وجود شخص ديندار و با ايمان امنيت و آرامش واقعي حكمفرماست و به گفته قرآن: «امنيت مال آنها است»(6)
آنها (دينداران حق) كساني هستند كه ايمان آورده‌اند و به طور مداوم تقوا و پرهيزكاري را پيشه خود ساخته‌اند.(7)
آري اينها هستند كه با داشتن اين دو ركن اساسي (دين و تقوا) چنان آرامشي در درون جان خود احساس مي‌كنند كه هيچ يك از طوفان‌هاي زندگي آنها را تكان نمي‌دهد، بلكه به مضمون «المؤمن كالجبل الراسخ» (8) همچون كوه در برابر تندباد حوادث استقامت به خرج مي‌دهند، چنانكه خداوند متعال مي فرمايد:
«براي آنان در زندگي دنيا و در آخرت بشارت است». (9)
آنان نه تنها ترس و غمي ندارند بلكه بشارت و خوشحالي و سرور به خاطر نعمت‌هاي فراوان و مواهب بي‌پايان الهي هم در اين زندگي و هم در آن زندگي نصيب آنان مي‌شود؛ زيرا الف و لام در «البشري» الف و لام جنس است و به صورت مطلق ذكر شده؛ از اين رو انواع بشارت‌ها را شامل مي‌شود.
باز براي تأكيد اضافه مي‌كند: «سخنان پروردگار و وعده‌هاي الهي تغيير و تبديل ندارد»، (و خداوند به اين وعده خود نسبت به مؤمنين و دينداران و دوستانش وفا مي‌كند.) «و اين پيروزي و سعادت بزرگي است براي هر كس كه نصيبش شود».(10)
پس در واقع اثر تكويني و طبيعي دين و ايمان در زندگي شخصي و فردي انسان آن است كه انسان را از انواع دلهره‌ها و وحشت‌هايي كه زاييده شك و ترديد و همچنين مولود گناه و انواع آلودگي‌ها است از روح و جسم انسان دور ساخته، و اطمينان و آرامش كامل در روان و جان و بدن آدمي حاكم مي‌سازد. (11)

پي نوشت
1. سيري در عقائد، سيد محمد حسين پور علوي، ص 27-28.
2. سوره نحل، آيه 96
3. مقدمه توضيح المسائل آيه الله العظمي وحيد خراساني، ص 23
4. تفسير نمونه، ج 11، ص 390.
5. سوره يونس، آيه 62
6. سوره انعام، آيه 82
7. سوره يونس، آيه 63
8. الامثل في تفسير كتاب الله المنزل، مكارم شيرازي، ج 6، ص 397
9. سوره يونس، آيه 64
10. سوره يونس آيه 65؛ تفسير نمونه، ج 8، ص 333-338
11. سيري در عقائد، ص 31