معناى وضو چيست؟ در كجاي قرآن آمده كه بايد قبل از نماز اين گونه دست و صورت خود را بشوييم؟
«وضو» در لغت به معناى نظافت و پاكيزه كردن است [1] و در اصطلاح فقه عبارت است از: شستن مخصوص؛ كه مى توان آن را به دو صورت انجام داد: ترتيبى و ارتماسى.
وضوى ترتيبى بدين صورت است كه به قصد قربت و اطاعت از فرمان خدا، ابتدا صورت و سپس دست راست و بعد دست چپ را بشويد. آن گاه با رطوبتى كه از شستن دست بر كف آن باقى مانده، سر را مسح كرده و سپس پاى راست و در پايان پاى چپ را مسح نمايد.
وضوى ارتماسى عبارت است از فرو بردن صورت و دست ها در آب، به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پايين. گاهى ممكن است بين اين دو شيوه تلفيق شود؛ به اين معنا كه صورت را ارتماسى و دست ها را ترتيبى بشويد. اين شكل از وضو نيز صحيح است [2].
يكي از آيات قرآن كريم مربوط به دستور خداوند متعال براي وضو گرفتن مومنان قبل از نماز مي باشد در اين آيه علاوه بر دستور وضو براي نماز، به كيفيت و نحوه وضو گرفتن نيز پرداخته شده است.
در اين آيه خداوند متعال مي فرمايد:
«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ...» [3].«اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون به (عزم) نماز برخيزيد، صورت و دست هايتان را تا آرنج بشوييد؛ و سر و پاهاى خودتان را تا برآمدگى پيشين (هر دو پا)مسح كنيد...».
پي نوشت:
[1] - لسان العرب، واژه وضأ
[2] - توضيح المسائل مراجع، م 260-236
[3] - مائدة (5)، آيه 6
كتاب پرسش ها و پاسخ هاي نماز، سيد حسن موسوي (مركز تخصصي نماز)