مجموعه اقوال و گزارشها درباره تعداد زخمهاي بدن امام را بيان كنيد؟
زخمهاي بدن امام
مورخان، تعداد زخمها و جراحاتي كه بر پيكر پاك امام وارد شده است، گوناگون نوشتهاند.
1ـ از امام صادق نقل شده كه حضرت فرمود: تعداد زخمهاي امام، 33 زخم نيزه و 34 ضربة شمشير[1] و در روايت ديگري از ايشان، 33 زخم نيزه و 44 زخم شمشير و تير [2] و در روايت سوم از امام صادق بيش از هفتاد ضربة شمشير[3] بوده است.
2ـ در روايتي، از امام باقر، تعداد جراحات وارده، بيش از320[4] و در خبر ديگري از آن حضرت، 63 ضربة شمشير يا نيزه و يا تير نقل شده است.[5]
3ـ در روايتي از امام سجاد تعداد جراحات، 40 ضربه شمشير و زخم نيزه نقل شده است.[6]
4ـ برخي منابع، بيش از 110 زخم در اثر اصابت تير، نيزه و ضربة شمشير در بدن يا پارگي در لباس حضرت نوشتهاند.[7]
5ـ برخي ديگر، 120 ضربه شمشير، 6 سنگ نوشتهاند.[8]
6ـ ابنسعد، 33 زخم، نوشته است.[9]
7ـ عليبنمحمد عمري و ابنعنبه (م 828 ق) 70 زخم[10] نوشتهاند.
8 ـ سيدبنطاووس، براي امام در حال مبارزه، 72 زخم[11] و بعد از شهادت امام، نزديك به 180 زخم[12] نيزه، تير، شمشير و سنگ را گزارش كرده است.
چنانكه ملاحظه ميشود، گزارشها در اين مورد، آن قدر متعدد و متفاوت است كه به سهولت نميتوان يكي را ترجيح داد، و حتي بين برخي از آنها نميتوان جمع كرد، با اين وجود، به نظر ميرسد كه تعداد جراحات، بيش از 100 زخم بوده است، چه بسا برخي از ارقام ناظر به كثرت جراحات امام بوده است، نه رقم دقيق، چنانكه در برخي گزارشها اين امر چنين تأييد شده است كه آن قدر تير بر بدن امام اصابت كرده بود كه بدنش پوشيده از تير شده بود.[13]
[1] . طبري، تاريخ الامم و الملوك، ج5، ص453؛ خوارزمي، مقتلالحسين، ج2، ص42؛ ابنشهرآشوب، مناقب آلابيطالب، ج4، ص120؛ ابننما، مثير الاحزان، ص76؛ سيدبنطاووس، اَلْمَلْهُوف عَليٰ قَتْلَي الطُّفُوف، ص178؛ حميدبناحمد مُحَلّيٰ، الحدائق الْوَردِيَّة، ج1، ص 212. بَلاذُري و مسعودي نيز (بدون ذكر قائل آن) همين تعداد را نوشتهاند (انساب الاشراف، ج3، ص 409؛ مُرُوج الذَّهَب و معادن الجوهر، ج3، ص71).
[2] . قاضي نعمان مغربي، شرح الاخبار، ج3، ص164؛ طبري، دلائلالامامة، ص71-72. در نقل طبري، 33 زخم نيزه و 44 زخم شمشير آمده است..
[3] . شيخ طوسي، الامالي، ص677، مجلس37، ح 10.
[4] . شيخ صدوق، الامالي، مجلس31، ح1، ص228؛ ابنفتال نيشابوري، روضةالواعظين، ص189؛ طبرسي، تاج المواليد، ص31؛ ابنشهرآشوب، مناقب آلابيطالب، ج4، ص120؛ مجلسي، بِحار الانوار، ج45، ص82. ابنشهرآشوب اقوال ديگري نيز آورده است: 1ـ 360 زخم؛ 2ـ 1900 زخم؛ 3 ـ 33 ضربه شمشير به جز تيرها. (پيشين، ص120).
[5] . شيخ كليني، الفروع من الكافي، ج 6، ص 452، ح 9؛ مجلسي، بِحار الانوار، ج 45، ص 92، ح 36.
[6] . قاضي نعمان مغربي، دعائم الاسلام، ج2، ص 154.
[7] . قاضي نعمان، شرح الاخبار، ج3، ص 164؛ طبري، دلائلالامامة، ص72؛ خوارزمي، مقتلالحسين، ج2، ص 42؛ ابنجوزي، كتاب الرَّد علي المُتعَصِّب العَنِيد، تحقيق: محمودي، ص 39؛ ابننما، مثير الاحزان، ص76؛ حميدبناحمد مُحَلّيٰ، الحدائق الْوَردِيَّة، ج1، ص 213. مشابه اين خبر را ابنسعد نيز آورده است (ترجمةالحسين و مقتله، فصلنامه تراثنا، شماره10، ص 184).
[8] . حميدبناحمد مُحَلّيٰ، الحدائق الْوَردِيَّة، ج1، ص 213.
[9] . ترجمةالحسين و مقتله، فصلنامه تراثنا، شماره10، ص 184.
[10] . محمدبنعلي علوي (عمري)، اَلْمُجْدِي في انساب الطالبيين، ص194-195؛ جمالالدين احمدبنعلي حسيني، عمدةالطالب في أنساب آلابيطالب، ص171.
[11] . اَلْمَلْهُوف عَليٰ قَتْلَي الطُّفُوف، ص172.
[12] . سعد السعود، ص136 .
[13] . طبرسي، اعلام الوَريٰ بأعلام الهُديٰ، ص245؛ ابنشهرآشوب، مناقب آلابيطالب، ج4، ص120.