كيفيت وجود روح در عالم برزخ چگونه است؟
درمورد زندگى برزخى تصويرهاى مختلفى ذكر شده است كه روشن ترين آنها آن است كه: روح انسان بعد از پايان زندگى اين جهان، در اجساد لطيفى قرار مى گيرد كه از بسيارى از عوارضِ اين ماده كثيف بر كنار است، و چون از هر نظر شبيه اين جسم است، به آن «قالب مثالى» يا «بدن مثالى» مى گويند كه نه، به كلى مجرد است، و نه مادى محض، بلكه داراى يك نوع «تجرد برزخى» است.
بعضى از محققان آن را تشبيه به وضع روح در حالت خواب كرده اند كه: در آن حال، ممكن است با مشاهده نعمت هائى به راستى لذت ببرد و يا بر اثر ديدن مناظر هولناك معذب و متألم شود آنچنان كه گاه واكنش آن در همين بدن نيز ظاهر مى شود، و به هنگام ديدن خواب هاى هولناك، فرياد مى كشد، نعره مى زند، پيچ و تاب مى خورد، بدن او غرق عرق مى شود.
حتى بعضى معتقدند: در حال خواب، به راستى روح با قالب مثالى فعاليت مى كند، و حتى بالاتر از آن معتقدند: روح قوى در حال بيدارى نيز مى تواند همان تجرد برزخى را پيدا كند، يعنى از جسم جدا شده و با همين قالب مثالى به ميل خود، و يا از طريق خواب هاى مغناطيسى در جهان سير كند و از مسائلى با خبر گردد.
بلكه بعضى تصريح مى كنند: قالب مثالى در باطن بدن هر انسانى هست، منتها به هنگام مرگ و آغاز زندگى برزخى، جدا مى شود و گاه در همين زندگى مادى دنيا نيز امكان جدائى ـ چنان كه گفتيم ـ براى او حاصل مى شود.
حال اگر تمام اين مشخصات را براى قالب مثالى نپذيريم، اصل مطلب را نمى توان انكار كرد; چرا كه در روايات بسيارى به آن اشاره شده و از نظر دليل عقل نيز هيچگونه مانعى ندارد.
منبع:
تفسير نمونه، جلد 14، صفحه 345