چرا بعضي ها نماز نمي خوانند؛ با وجود اين كه به خدا و پيامبر و 12 امام و قيامت و... معتقدند؟ براي اين مساله، علّت هاي مختلفي مي تواند وجود داشته باشد كه فهرست وار مورد اشاره قرار مي گيرد:

-  صحيح نبودن مباني ديني افراد كه ممكن است اين اشكال در اصول دين و يا فروع دين باشد مثل فرقه اهل حق كه با وجود اعتقاد به معصومين (عليهم السّلام) اين بخش از دستور ديني را حذف كرده و نماز نمي خوانند.
 - داشتن ذهنيت منفي نسبت به دين و دستورات ديني
 - عدم آشنايي و جهل نسبت به دستورات اسلام
 - عدم آگاهي از جايگاه و اهميت نماز در اسلام
 - عدم آگاهي از آثار و بركات دنيوي و اخروي نماز
 - عدم آگاهي از پيامدهاي منفي دنيوي و اخروي نماز نخواندن
 - بلد نبودن نماز
 - تنبلي و كوتاهي در فراگيري آموزه هاي ديني از جمله نماز
 - پرورش در محيطي كه براي نماز ارزشي قائل نبوده اند
 - اميد بي جا نسبت به رحمت الهي
 - برداشت سطحي از دين، به گونه اي كه برخي تصور مي كنند تنها اعتقاد و ايمان به خدا و چهارده معصوم (عليهم السّلام) براي نجاتشان كفايت مي كند و لو اين كه مرتكب گناه  شده و عمل صالح مانند نماز را بجا نياورند.

 - تصور غلط از مفاهيم ديني، مثلا ممكن است برخي در برداشت از مفاهيم ديني مانند شفاعت دچار اشتباه شده باشند و تصورشان اين باشد كه با وجود ترك واجبات مانند نماز و    انجام معاصي هم چنان شفاعت شامل آن ها مي شود.
- عملكرد منفي برخي مسئولين مملكتي يا افراد به ظاهر مذهبي و نماز خوان كه موجب دلزدگي برخي از دين مي گردد. به طور مثال شنيده اند كه فلان مسئول يا روحاني فلان  خلاف را كرده است، اين باعث مي شود كه نسبت به متدينين بي اعتماد شده، نماز خواندن را بي اثر تلقي كنند و با خود بگويند اگر عبادت فايده داشت، اينان چنين گمراه نمي شدند. غافل از اين كه اين هم يكي از راه هاي شيطان براي فريب انسان است و نبايد عمل ديگران را ملاك دين داري دانست.
- تجربه هاى تلخ از نماز يا محيط مذهبى، زمينه بي نمازي برخي افراد را فراهم مي كند به عنوان نمونه ممكن است فردي در دوران كودكي و نوجواني با اشتياق به مسجد بيايد امّا در مسجد با برخورد ناروا مواجه مى شود اين رويداد ممكن است تا هميشه عامل جدايى و حتى نفرت وى از نماز گردد.
- تهاجم فرهنگي دشمنان به وسيله شبهه در اعتقادات ديني و ايجاد بدبيني نسبت به كانون هاي مذهبي، باعث بازداري افراد به خصوص جوانان از شركت در مراسم عبادي، نماز  جمعه و جماعت و... خواهد بود.
- گسترش فساد و فحشا در جامعه و شنيدني ها و ديدني ها و لذت هاي نامشروع دنيوي كه محصول فرهنگ غرب است، نيز باعث مي شود جوانان نسبت به نماز و بندگي خدا و دين داري بي رغبت شوند و نوعي دين گريزي در آنان به وجود بيايد.
- عامل ديگري كه در سستي نماز و ساير فرايض عبادي مي تواند موثر باشد غرور جواني و تكبر و بزرگ منشي برخي از افراد است. صفت غرور از پست ترين اوصاف انساني است كه شايد بتوان گفت منشا تمام گناهان و معاصي مي گردد. هرگاه اين خصلت در كسي پا بگيرد و استقرار يابد فرد را به مهلكه هاي بزرگي مي كشاند با متصف شدن به اين صفت فرد چنين مي پندارد كه اگر در مقابل خداي خود سجده كند كوچك مي گردد بنابراين براي اين كه بزرگي و غرورش محفوظ بماند در مقابل هيچ كس نبايد سر تعظيم فرود آورد و لو در مقابل خداوند متعال. فلذا اين خيال بافي شاعرانه و تصورات جاهلانه او را از همه اوامر متعبدانه دور ساخته و مانعش مي شود كه او در مسير سعادت خويش گام بردارد. اين همان وصفي است كه وقتي در ابليس ظاهر و آشكار شد در مقابل دستور صريح خداوند سر باز زد و حاضر نشد امر الهي را در سجده بر آدم امتثال نمايد.

پي نوشت :
كتاب پرسش ها و پاسخ هاي نماز، سيد حسن موسوي (مركز تخصصي نماز)