"در سوره مباركه بقره آيه 219 آمده است كه « در شراب و قمار گناه بزرگي است ،و سودهايي ، ولي زيان گناه آن بيش از سود آن است و ...»منظور از اين سودها چيست مگر مي شود قمار و شراب براي انسان سود داشته باشد لطفا توضيح دهيد.؟"   

سوره بقره/ آيه 219:

«يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ ۖ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَا أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِمَا ۗ وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنْفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ»

 ممكن است اشاره خداوند به منافع شراب و قمار به دلايل ذيل باشد:

اولا، در عصر جاهليت شراب خواري و قمار بازي رواج كاملي داشت و اگر به منافع اين دو اشاره نمي شد، شايد برخي كوتاه فكران تصور مي كردند، مسأله شراب و قمار به صورت يك جانبه بررسي شده است.

ثانيا، افكار انسان همواره بر محور سود و زيان دور مي زند و براي نجات او از چنگال مفاسد اخلاقي بزرگ بايد از همين منطق استفاده كرد.

ثالثا، مراد منافع ظاهري و سطحي در نزد مشركان است نه منافع واقعي و حقيقي.

مرحوم علامه طباطبايي در تفسير الميزان،ج 2، در ذيل همين آيه شريفه مي فرمايد: «منظور از منافع شراب و قمار، استفاده هاي مالي و كار و سرگرمي و تفريح با اين دو عمل است؛ يعني منفعت و سود از ديدگاه مشركان و دنياپرستان نه منفعتي كه در راه تأمين بهتر زندگي و به جريان انداختن چرخ توليد و بهبود وضع زندگي مردم و در راستاي منفعت دنيوي و اخروي آنها باشد.

توجه به اين نكته لازم است كه حكم قطعي به ويژه در مورد شراب مراحل تدريجي زيادي را پشت سر گذاشت، چون زمينه هاي رواني و فرهنگي و اجتماعي براي ريشه كني دفعي اين آفات اجتماعي فراهم نبود و اين اعمال زشت با رگ و پوست و همه وجود جاهلان بت پرست و مشرك عجين شده بود و قرآن كريم براي آماده ساختن افكار و اذهان براي علاج قطعي و تحريم اين اعمال از روش تحريم تدريجي استفاده كرده است. در بين اعراب جاهلي معاملات شراب و خريد و فروش و بازار آن نقش مهمي در منافع اقتصادي آنها داشت و آنها به شراب و قمار به چشم كارهايي سودآور و تأمين كننده منافع خود مي نگريستند و حذف اين دو را از گردونه فعاليت هاي اقتصادي خود ضرري بزرگ به شمار مي آوردند.

علاوه بر اين شرب خمر از تفريحات متداول آنها محسوب مي شد به گونه اي كه برخي مورخان مي گويند: عشق عرب جاهلي در سه چيز خلاصه مي شد: شعر و شراب و جنگ.

از روايات استفاده مي شود حتي بعد از تحريم شراب، مسأله ممنوعيت آن براي برخي مسلمانان، بسيار دشوار بود تا آنجا كه مي گفتند: «ماحرم علينا شيء اشد من الخمر؛ هيچ حكمي بر ما سنگين تر از تحريم شراب نبود» لذا قرآن كريم با در نظر گرفتن محوريت شراب و قمار در زندگي اعراب جاهلي كه هم براي آنها جنبه اقتصادي داشت و هم جنبه تفريحي و سرگرمي به آنها يادآور مي شود كه با وجود اين منافع خيالي و غيرواقعي و كاذب، ضررها و زيان هاي فرد و اجتماعي و دنيوي و اخروي شراب و قمار قابل مقايسه با اين منافع اندك و توهمي نمي باشد.                                                                                                       

منبع:

 تفسير الميزان،ج 2