رسول خدا روز دوشنبه (28 صفر[1]، و يا به قولي 12ربيع الاول[2]، و بر اساس نظريه ديگري 2ربيع الاول[3]) هنگام زوال(ظهر) [4] چشم از جهان فرو بست و سقيفه عصر همان روز دوشنبه توسط انصار (يعني ساكنان شهر مدينه و به دور از چشم مهاجران يعني كساني كه همراه پيامبر از مكه به اين شهر مهاجرت كرده بودند) تشكيل شد. در اين باره در منابع آمده است: پس از اقامه نماز ظهر، انصار در سقيفه بني ساعده اجتماع كردند و گفتند: پس از رسول خدا امر را بر عهده «سعد بن عباده» مي‌گذاريم. سعد كه در آن هنگام مريض بود خطبه‌اي خواند و پسران يا پسرعموهايش آن را با صداي بلند براي ديگران تكرار مي‌كردند. وي در آن خطبه به فضلِ انصار اشاره نموده و افزود: خلافت حق شماست پس آن را محكم براي خود نگاه داريد. آن‌ها او را تاييد كردند و گفتند: اگر مهاجران نپذيرفتند و در جواب ما گفتند ما از بستگان رسول خدا هستيم، چه كنيم؟ برخي پاسخ دادند: مي‌گوييم پس شما اميري براي خود انتخاب كنيد و ما نيز اميري براي خودمان. و به كمتر از اين هرگز راضي نخواهيم شد.[5] اين اجتماع در ادامه شاهد حضور برخي ديگر از اصحاب رسول خدا نيز بود.

اينگونه بود كه «سقيفه بني ساعده» شكل گرفت و حوادث متعددي را به همراه آورد.

پي نوشت: ------------------------

[1]. ارشاد ،ج1، ص189؛ تهذيب ،ج6، ص2؛ مصباح المتهجد،ص790.

[2]. كتاب المغازى، ج3، ص1120؛ الطبقات الكبري، ج2، ص272-273؛ انساب الاشراف، ج2،ص 244؛ اصول كافي، ج1، ص439؛ امالي، ص266، ح491؛ خليفة بن خياط، تاريخ خليفة بن خياط، ص46.

[3] . تاريخ يعقوبي، ج2، ص113؛ تاريخ الامم و الملوك،ج3، ص199-200.

[4] . ابن سعد، الطبقات الكبري، ج2، ص273؛ يعقوبي، تاريخ يعقوبي، ج2، ص113؛ و نيز ر.ك: ؛ ابن هشام، السيرة‌ النبوية، ج4،ص304؛ بلاذري، انساب الاشراف، ج2، ص232.

[5]. ر.ك: ابن سعد، الطبقات الكبري، ج2، ص218-218.