حكم كلاه گيس چيست؟ آيا شرعاً به جاي روسري و مانند آن مي توان از آن استفاده كرد، يا كه در نماز و مقابل نامحرم، پوشاندن آن نيز لازم است؟
جهت عضويت در كانال "مقلدين مراجع تقليد" كليك كنيد
كلاهگيس، گيسويي است مصنوعي كه غالبا از مو يا الياف مصنوعي ساخته ميشود و معمولاً افراد كممو يا بيمو آن را مانند كلاه بر روي سر قرار ميدهند، البته امروزه در صنعت سينما و حرفه بازيگري نيز كاربرد دارد.
استفاده از كلاهگيس علاوه بر ملاحظات بهداشتي كه در علم پزشكي مورد بحث قرار ميگيرد، به چند جهت از جنبه و جكم فقهي نيز برخوردار ميباشد. در اينجا صرفا دو جهت مد نظر است.
اول: وجوب و عدم وجوب پوشاندن كلاهگيس از نگاه نامحرم
در اين كه به فتواي امام خميني ره، بر زن واجب است جز گردي صورت و دست تا مچ را از نگاه نامحرم بپوشاند ترديدي نيست، حتي پوشاندن پوست سر بر زني كه فاقد گيسو است.
و در پوشاندن بدن از نگاه نامحرم، كيفيت خاصي مد نظر نيست. همانگونه كه در تحريرالوسيله فرمودهاند: «الستر عن النظر يحصل بكل ما يمنع عن النظر و لو باليد أو الطلي بالطين أو الولوج في الماء حتى أنه يكفي الأليتان في ستر الدبر.» (ج 1، كتاب الصلاة، القول في الستر و الساتر، مسأله 4 )؛ اين مهم با هر چيزي كه محقق شود كفايت ميكند.
بر اين اساس وقتي خانمي از كلاه گيس استفاده ميكند، تحقيقا مو يا پوست سر خود را پوشانده است و از اين جهت به وظيفه خويش عمل نموده و از اين حيث بحثي نيست. مطلب اينجاست كه خود كلاهگيس چه حكمي دارد؟ زني كه از آن استفاده ميكند نسبت به پوشاندن آن از نگاه نامحرم وظيفهاي دارد يا خير؟
اين فرع را سيّد در عروه مطرح نموده است. امام خميني ره نيز حاشيهاي بر فتواي ايشان دارند كه خواهد آمد.
صاحب عروه ميگويد:
«مسألة 1: الظاهر وجوب ستر الشعر الموصول بالشعر؛ سواء كان من الرجل أو المرأة و حرمة النظر إليه، و أمّا القرامل من غير الشعر و كذا الحليّ، ففي وجوب سترهما وحرمة النظر إليهما مع مستوريّة البشرة إشكال و إن كان أحوط.»
ايشان در اين فرع سه موضوع را مطرح كردهاند:
1- گيسوي طبيعي متصل به موي زن، خواه از مرد باشد يا زن
2- قرامل و گيسوهايي كه از غير موي انسان ساخته شده است
3- حليّ و زينت
امام خميني ره با نگارش حاشيه ذيل عبارت "الظاهر وجوب" در هر سه مورد، به احتياط واجب پوشش از نگاه نامحرم را واجب دانسته و فرمودهاند: «بل الأحوط وجوبه، و كذا في القرامل و الحليّ.» (العروة الوثقى مع تعاليق الإمام الخميني؛ ص: 292)
دوم: حكم استفاده زنها از كلاهگيس به عنوان ساتر در نماز
اما از جهت نماز؛ گرچه فرع مورد بحث در كشورهاي اسلامي شايد محل ابتلا نبوده و كاربرد زياد نداشته باشد، ليكن در كشورهاي غير اسلامي كه زنان مسلمان با محدوديتهايي در پوشش مواجه هستند در كمك به پايبندي بر نماز بسيار كارگشا ميتواند باشد. زيرا آشكار كردن زيورآلات و زينت و مو و گيسوي متصل به موي سر و كلاه گيس ساخته شده از الياف، در حال نماز مبطل آن نيست، هر چند بگوييم پوشاندن آن از نامحرم واجب است. (رجوع شود به العروة الوثقى مع تعاليق الإمام الخميني؛ ص: 299، مسأله 4 )
به هر حال مطابق حاشيه امام ره بر عروه، آنجا كه به مناسبت اين بيان صاحب عروه: «نعم لو اتّخذ لباساً من شعر الإنسان فيه إشكال؛ سواء كان ساتراً أو غيره، بل المنع قويّ خصوصاً الساتر.» و ذيل عبارت " كان ساترا" ميفرمايد: «الظاهر عدم المنع في غير الساتر، و الأحوط ترك اتّخاذه ساتراً.» (همان، ص: 292، مسأله 1 )، گرچه بر سر داشتن موي مرد و زن ديگر در نماز براي زنان ممنوع نيست ليكن به احتياط واجب نبايد آن را ساتر قرار دهند.
منبع:
پرتال پژوهشي و اطلاع رساني موسسه تنظيم و نشرآثار امام خميني(ره)،استفتائات،تقليد
كاربر گرامي، با توجه به احتمال تغيير در نظرات و فتاواي مراجع عظام، جهت اطلاع از آخرين فتوا با دفتر مرجع تقليد خود تماس بگيريد. با تشكر