اخيراً طى توافقى که سازمان حج و زيارت با بانک ملى ايران بعمل آورده، متقاضيانِ حج تمتع با مراجعه به بانک، مبلغ يک ميليون تومان به صورت قرارداد مضاربه اى به نام خود به حسابى در بانک ملى واريز نموده، فيش آن را دريافت مى دارند، اين پول تا هنگام تشرف به نام واريز کننده و در حساب شخصى او باقى مى ماند و طبق قرارداد مکتوب مبلغى در حدود 17٪ به دارنده حساب در پايان هر سال منفعت مضاربه تعلّق مى گيرد. سازمان حج و زيارت فقط براى کسانى که زودتر ثبت نام کرده اند اولويت قائل شده و پس از حدود سه سال نوبت اشخاص را اعلام و در صورت تمايل آن ها را به حج اعزام مى دارد. زمان اعزام که فرا رسيد واريز کننده، پولى را که در حساب مضاربه اى خود دارد از بانک اخذ و همراه با مانده هزينه ها به حساب حج و زيات واريز مى نمايد و سپس به حج مشرف مى شود. حال خواهشمند است با عنايت به اين که قرارداد مذکور به صورت کتبى بوده و شفاهاً گفتگويى بين صاحب پول و بانک رد و بدل نمى شود. بفرماييد مبلغ درصدى که صاحب مال به عنوان منفعت مضاربه دريافت مى کند چه صورتى دارد؟

جواب:

عمليات بانکى به صورت قرارداد کتبى به نحو فوق الاشاره بى اشکال است و سود حاصله از معامله ى مضاربه اى براى سپرده گذار حلال است، و اصل سپرده اگر از درآمد کسب غير مخمّس بوده خمس دارد، و سود حاصله اگر پيش از سال عزيمت به سفر حج قابل وصول نبوده، جزو درآمد سال وصول محسوب است، که اگر در همان سال هزينه سفر حج شود خمس ندارد.

پی نوشت:

آیت الله خامنه ای، اجوبة الاستفتائات، احکام خمس، سرمايه‏، س973