اهميت گفتگو در دوران نامزدي و ضوابط شرعي ارتباط با نامحرم

مهمترين قسمت در فرايند خواستگارى (دوره نامزدى) گفت و گوى دختر و پسر است كه متأسفانه به گونه اى بايسته و شايسته به آن توجه نمى شود. گاهى خود دختر و پسر از آن غفلت مى كنند و در مواردى خانواده ها به ويژه خانواده دختر با آن به مخالفت برمى خيزند.
در برخى از مناطق كشور اصلا اجازه گفت وگو به دختر و پسر نمى دهند. در مناطقى ديگر، حداكثر زمان گفت و گو 15 تا 20 دقيقه و آن هم فقط يك بار است. در خانواده هايى اجازه مى دهند؛ ولى حتما بايد در حضور بزرگترها باشد يا نگهبانى را براى آنان قرار مى دهند كه جالب نيست. بهتر است گفت و گوى دختر و پسر در حضور ديگران نباشد تا آرامش كافى داشته باشند. صحبت اول در محل مطالعه و زندگى دختر و گفت وگوى دوم در اتاق پسر باشد، بدين ترتيب هر دو با ديدن تابلو نوشته ها، پوسترها و كتاب هاى مورد مطالعه، تا حدودى با علايق، سلايق و افكار هم آشنا مى شوند. اما دختر و پسر تحت فشار نظارت ديگران نمى توانند درست گفت وگو كنند. گاهى اجازه مى دهند؛ اما با تذكرهاى پياپى مبنى بر تمام كردن آن دختر و پسر را دچار اضطراب مى كنند.
دليل مخالفت برخى خانواده ها شايد اين باشد كه دين مقدس اسلام، اينگونه ارتباطات را نمى پسندد؛ در حالى كه اسلام با گفت و گوى دختر و پسر نامحرم و خلوت آنان با رعايت ضوابط شرعي مخالفتي ندارد.
مردها مى توانند با نامحرم با شرايط ذيل صحبت كنند: 1. به قصد لذت و ريبه نباشد؛ 2. با اين صحبت كردن به گناه آلوده نشوند.[1]
خانم ها مى توانند با نامحرم صحبت كنند مشروط به آن كه: 1. به قصد لذت و ريبه نباشد؛ 2. صداى خود را ترقيق و تلطيف نكنند (كشدار و با كرشمه سخن نگويند)؛ 3. خوف افتنان ( فتنه و آشوب) نباشد.[2]
همچنين نگاه كردن آنان به يكديگر با رعايت ضوابط شرعي مخالفتي ندارد. اگر خانم مسلمان كاملا حجاب خود را رعايت كرده باشد، نگاه كردن به وجه و كفين (صورت و دست ها) براى مرد با شرايط ذيل اشكال ندارد: 1. وجه و كفين، زينت نشده باشد؛ 2. نگاه به قصد لذت و ريبه نباشد.[3] اگر زن و مرد نامحرم در محل خلوتى باشند كه كسى آنجا نباشد و ديگرى هم نتواند وارد شود، چنانچه بترسند كه به حرام بيفتد، بايد از آنجا بروند و ماندن آنها در آن مكان حرام است. به ويژه اگر اين ارتباطات به قصد ازدواج باشد.
در مواردى تعصب ها و غيرت هاى بيجا مانع است در حالي كه اگر به پيامدهاى منفى حذف گفت وگو در خواستگارى و در نتيجه ناكامى در ازدواج دو جوان توجه شود، از اين تعصب هاى بيجا دست برخواهند داشت.
گفت وگو را جدى بگيريد. خجالت نكشيد و رودربايستى نداشته باشيد. تمام سؤالاتى را كه در زندگى آينده شما تأثيرگذار است ار طرفتان بپرسيد؛ همانگونه كه اگر در جلسه خواستگارى، پدر خانواده حضور نداشته باشد، حتما علت عدم حضور او را سؤال مى كنيد و همان طور كه از دانشكده محل تحصيل طرف و از وضعيت اشتغال او مى پرسيد.
پي نوشت:
[1] سيد مسعود معصومى، احكام روابط زن و مرد، ص 137.
[2] همان، ص 141 و 142.
[3] همان، ص 36.
[4] همان، ص 160.
حجت الاسلام دهنوي.