پدرم دو ماه پيش فوت نمود، آن مرحوم در روستا زندگى مى‏ كرد و باغ و ملكى داشت كه چندان ارزشى نداشت و توانايى مالى چندانى نداشت كه حج بر او واجب شود، امّا از چندى پيش كه حج بر نامبرده واجب شد، قصد داشت قسمتى از ملك خود را بفروشد و دين خود را انجام دهد، ولى وقتى به اين فكر افتاد كه در سنّ نود سالگى بود و احتمالا خودش توانايى انجام مناسك را نداشته ولى مى‏ خواست با فروش قسمتى از زمين خود اين دين را اداء نمايد و در موقع صحبت كردن با خريدار زمين، همان لحظه بر اثر سكته فوت نمود! و اكنون ما فرزندان آن مرحوم در نظر داريم اين دين را از گردن نامبرده خارج نماييم ولى نمى‏ دانيم به چه صورت امكان دارد.
1- آيا قبل از فروش زمينهاى نامبرده مى‏ توانيم هر يك به اندازه توانايى خود پول فراهم كنيم و براى مكه آن مرحوم بپردازيم و يا اين كه حتما بايد زمينهاى خودش را بفروشيم؟
2- اگر بايد حتما زمينهاى خودش فروخته شود با توجه به اين كه ما در نظر داريم قبل از گذشت يك سال از فوتش نسبت به فروش زمين اقدام نكنيم، آيا در آن دنيا آرامش خواهد داشت؟
3- پسر بزرگ و پسر دوّم آن مرحوم هر كدام، يك بار به مكّه شرفياب شده‏ اند، اگر بايد آنها براى آن مرحوم به مكه بروند، اكنون كه تا چهار سال ديگر جهت مكه اسم نويسى نمى‏ شود، به چه صورت خواهد شد؟
4- آيا مى‏ شود پول مكه را جهت راههاى ديگر- مسائل جبهه و جنگ زدگان- خرج نمود؟
5- در روستاى ما حمامى وجود دارد كه به علّت نداشتن بودجه، بيشتر اوقات سال، حمام بسته است و اهالى اين روستا جهت استفاده از حمام روستاهاى ديگر كيلومترها بايد راه بروند، آيا مى‏ شود پول مكه را براى آن استفاده نمود؟
6- آيا افراد ديگر كه خمس بدهكار هستند مى‏ توانند خمس خود را براى‏ مصارف حمّام بپردازند؟
‏
اگر قبلا استطاعت داشته ورثه بايد يك حجّ ميقاتى از اصل تركه براى او بدهند و الّا نمى‏ توانند در تركه تصرّف كنند و لازم نيست زمينها را بفروشند و نمى‏ توانند پول حج را در مصارف ديگر صرف كنند و دادن خمس در مصارف حمّام بدون اجازه خاصّه از حاكم شرع جايز نيست.
پي نوشت:
امام خمينى(ره)، استفتائات، ج‌1، احكام حج، شرائط وجوب، س 24