بلي، اموات نه تنها از رفتار و اعمال خويشان خود مطلع هستند بلكه با برخي از اوضاع و مسائلي كه در آينده مي گذرد نيز با خبرند كه روايات زيادي اين مطلب را تأييد مي نمايد.

شيخ كليني از اسحاق بن عمار روايت مي كند كه:

از حضرت موسي بن جعفر (ع) پرسيدم، آيا مؤمن كسي را كه به زيارت قبرش مي آيد مي شناسد؟ فرمود: آري و تا زماني كه در نزد قبر اوست با او مأنوس مي شود و چون از كنار قبرش برخاست و رفت، مؤمن از رفتن او دلتنگ مي شود.
و همچنين ميّت به اندازه ي مرتبه ايماني اي كه دارد از خانواده و خويشانش ديدن مي كند چنانچه امام موسي كاظم (ع) مي فرمايد:

مؤمن بنا به قدر موقعيّت و مرتبه اش درهفته و ماه و سال به نزد خانواده اش مي آيد و به صورت پرنده زيبايي روي ديوار خانه مي نشيند و اهل خانه را تماشا مي كند ، اگر آنها را در وضع خوبي ديد خوشحال مي شود و اگر در وضع بدي ديد دلتنگ مي شود. (1)

در روايت ديگري امام صادق (ع) مي فرمايد:

ميت مؤمن خويشان خود را ملاقات مي كند و از وضع آنان، آنچه را دوست دارد مي بيند و آن چه را دوست ندارد از او مستور مي ماند و ميت كافر به ديدن اهل خانه خود مي رود از حالت آنان هر چه را كه دوست ندارد مشاهده مي كند و هر چه را دوست دارد از او پنهان مي ماند. (2) و حتي اموات از حوادثي كه پس از مرگ آنان رخ داده با خبرند و نه تنها چيزهايي را كه مصداق خارجي دارند مانند ازدواج شخصي يا فوت شخص ديگر را مي دانند بلكه از آنچه كه مصداق خارجي هم ندارد مانند نيّتي كه شخصي براي انجام كاري در دل دارد نيز آگاهند.

پي نوشت:

1. وافي، جزء 13 (ملامحسن فيض كاشاني).
2. انوارنعمانيه، ج 2 (مرحوم جزايري).