«إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذي بِبَكَّةَ مُبارَكاً وَ هُدىً لِلْعالَمينَ» نخستين خانه ‏اى كه براى مردم (و نيايش خداوند) قرار داده شد، همان است كه در سرزمين مكّه است، كه پر بركت، و مايه هدايت جهانيان است.[1]
واژه بكه، از ريشه «بك» به معني ازدحام و اجتماع است، مكه يا كعبه به اين دليل به اين نام ناميده شده كه مردم براي طواف گرد آن ازدحام مي كنند.[2] برخي معتقدند كه بكه همان مكه است و تنها تبديل ميم به با صورت گرفته است، مثل اينكه كلمه" لازم" را لازب، و كلمه" راتم" را، راتب يا نميط را نبيط تلفظ نموده و نيز در كلماتى ديگر كه اين تركيب اتفاق مي افتد.[3] بعضى ديگر گفته‏ اند بكه غير مكه است. مكه نام شهر است، ولى بكه، نام حرم است. روايتي از امام صادق(ع) نقل شده كه  مكه نام مجموع شهر است و بكه نام محلى است كه خانه كعبه در آنجا قرار دارد.[4] بنابراين شايد هر دو ديدگاه قابل قبول باشد يا بكه نام كل شهر مكه است و يا نام قسمتي است كه كعبه در آن قرار دارد.
اين آيه در اصل براي پاسخ به شبهه يهود نازل شد. و آن شبهه در مساله قبله و برگشتن آن از مسجد الاقصى به مسجد الحرام پيش آمد. يهود نمي توانستند مفهوم تغيير قبله و نسخ احكام الهي را دريابند، به همين دليل بعد از آمدن حكم تغيير قبله تا مدت هاي زياد با مسلمانان مشاجره مي كردند. آيه شريفه اين سوال را جواب داده كه كعبه قبل از ساير معابد براى عبادت ساخته شده«َّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ» چون اين خانه بدست آدم (ع) ساخته شد و بدست ابراهيم خليل بازسازي شد، اما بيت المقدس را سليمان بنا نهاد كه قرنها بعد از ابراهيم بوده است.[5]
پي نوشت:
[1] آل عمران،96
[2] . كتاب العين، خليل بن احمد فراهيدي، انتشارات هجرت،قم،1410،ج‏5، ص: 285؛  المفردات في غريب القرآن، دارالعلم الدار الشامية،دمشق،1412ق، ص: 139
[3] . الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل، محمود زمخشري، دار الكتاب العربي،بيروت،1407، ج‏1، ص: 387؛الميزان في تفسير القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسين حوزه علميه قم، 1417، ج‏3، ص: 350
[4] . تفسير نور الثقلين، عروسى حويزى عبد على بن جمعه، انتشارات اسماعيليان،قم،1415،ج‏1، ص: 366
[5] . الميزان في تفسير القرآن، ج‏3، ص: 350-349