از آيات قرآن مجيد چنين استفاده مي شود كه اعمال انسان در چند كتاب ثبت و ضبط مي گردد، تا به هنگام حساب هيچ گونه عذر و بهانه اى براى كسى باقى نماند.
نخست «نامه اعمال شخصى» است كه ثبت كننده تمام كارهاى يك فرد در سراسر عمر او است، قرآن مى گويد: روز قيامت به هر كس ‍ گفته مى شود: اقرء كتابك كفى بنفسك اليوم عليك حسيبا: خودت نامه اعمالت را بخوان، كافى است كه خود حسابگر خويش باشى.(اسراء - 14).
اينجاست كه فرياد مجرمان بلند مي شود و مى گويند: واى بر ما! اين چه كتابى است كه هيچ گناه كوچك و بزرگى نيست مگر اينكه آن را ثبت و احصا كرده است؟! (يقولون يا ويلتنا ما لهذا الكتاب لا يغادر صغيرة و لا كبيرة الا احصاها) (كهف - 49). اين همان كتابى است كه  نيكوكاران آن را در دست راست دارند و بدكاران در دست چپ (حاقه - 19 و 25).

دوم كتابى است كه «نامه اعمال امتها» است، و بيانگر خطوط اجتماعى زندگى آنها مي باشد چنانكه قرآن مى گويد: كل امة تدعى الى كتابها: روز قيامت هر امتى به نامه اعمالش فرا خوانده مي شود (جاثيه - 28).

و سومين كتاب همان كتاب نامه جامع و عمومى لوح محفوظ است كه نه تنها اعمال همه انسانها از اولين و آخرين، بلكه همه حوادث جهان در آن يكجا ثبت است و گواه ديگرى در آن صحنه بزرگ بر اعمال آدمى است و در حقيقت امام و رهبر، براى فرشتگان حساب و ملائكه پاداش و عقاب است.

منبع:

تفسير نمونه ج 18 ص 333 و 334.