در دوران خلافت امير مؤمنان علی علیه السلام که با سه نبرد جمل، صفين و نهروان سپري شد، امام حسين‌ علیه السلام همانند سربازي فداکار، دلاور و مطيع، در کنار پدر بزرگوارش، در صحنه‎هاي سياسي و نظا‎مي، حضور فعالانه داشت‎.[1] وی در نبرد جمل، فرماندهي جناح چپ سپاه حضرت علي علیه السلام را عهده‎دار بود[2] و در جنگ صفين، ازيک‌سو با خطبه‎هاي مهيج و پرشور، مسلمانان را به مبارزه با سپاه شام ترغیب می‌کرد،[3] و از سوي ديگر، با شرکت در پيکار با قاسطين، نقش مؤثری در اين جنگ داشت‎.‎[4] حضرت حسين‌بن‌علي علیه السلام در اين پيکار چنان مؤثر و فعال بود که اميرالمؤمنين پيوسته مراقب بود به وی و برادرش‎، آسيبي نرسد.‎[5] در جريان حکميت هم، حسين‌بن‌علي علیه السلام ازطرف اميرالمؤمنين يکي از شاهدان اين ماجرا بود‎.[6]

پی نوشت: -------------------------
[1]. ابن‌حجر عسقلاني، الاصابة في تمييز ‌الصحابة، تحقيق عادل احمد عبدالموجود و علي محمد معوض، ج2، ص69‎‎؛ ابن‌کثير، البِداية والنِهاية، تحقيق مکتب تحقيق التراث، ج8، ص161‎.
[2]. شيخ مفيد، اَلْجَمَل، تحقيق سيدعلي ميرشريفي، ص348؛ ابن‌عساکر، ترجمة الامام الحسين من تاريخ مَدينة دِمَشق، تحقيق محمدباقر محمودي، ص164‎.
[3]. نصر‌بن‌مُزاحِم مِنْقَري، وَقْعَةُ صفين، تحقيق و شرح عبدالسلام محمد هارون، ص114‎.
[4]. همان، ص249، 530‎.
[5]. امير‌المؤمنين در نهج ‌البلاغه دراين‌باره مي‎فرمايد: اِمْلِکوا عَنِّي هذا الغُلامَ لايَهُدّني فَإِنّني اَنْفَسُ بِهذيْنِ‌ ـ‌يعني الحسن والحسين ـ عَلَي المَوْتِ، لَئلاّ ينْقَطِعَ بِهِما نَسْلُ رَسُول ِ‌اللّه؛ «ازطرف من، جلوي اين جوان (حسن‌بن‌علي علیه السلام) را بگيريد تا با مرگ خويش پشت مرا نشکند که من از رفتن اين دو (حسنين علیهما السلام) به ميدان نبرد دريغ دارم؛ مبادا با مرگ آن دو، نسل رسول ‌خداصلی الله علیه و آله قطع شود» (نهج ‌البلاغه، تحقيق صبحي صالح، خطبة 207؛ ابن‌ابي‌الحديد، شرح نهج البلاغه، تحقيق محمد ابوالفضل ابراهيم، ج1، ص244 و ج11، ص25؛ سبط ‌ابن‌جوزي، تذکرة ‌الخواص، ج2، ص386 و نزديک به اين تعابير: شيخ مفيد، الاختصاص، تصحيح و تحقيق علي‌اکبر غفاري، در: مصّفات شيخ مفيد، ج12، ص179‎).
[6]. نصر‌بن‌مُزاحِم مِنْقَري، وَقْعَةُ صفين، تحقيق و شرح عبدالسلام محمد هارون، ص507‎.