خداوند در آيه مبارك 130 سوره صافات بر فرد يا افرادي بنام الياسين درود مي فرستد: «سَلَامٌ عَلىَ إِلْ‏يَاسِينَ» ببينيم اين فرد يا افراد چه كسي يا چه كساني هستند؟
مفسران و مورخان پاسخ هاي متفاوتي به اين سوال داده اند. اما بهترين پاسخ اين است كه منظور از الياسين همان الياس نبي است؛ چرا كه در اين سوره روند بيان مطالب اين گونه است كه ابتدا نام پيامبري ذكر مي شود، سپس در چند آيه حالات آن پيامبر و قومش بيان مي شود، و در آيات بعد بر همان پيامبر درود فرستاده مي شود. بنابراين توقع مي رود آيات 123-132 اين سوره نيز تماما درباره الياس نبي باشد، چرا كه آيه 123 مي فرمايد: « وَ إِنَّ إِلْيَاسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ» در آيات بعد توضيحاتي از الياس نبي و قوم او ارائه مي شود، سپس مي فرمايد: « سَلَامٌ عَلىَ إِلْ‏يَاسِينَ . إِنَّا كَذَالِكَ نجَْزِى الْمُحْسِنِينَ. إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِين» يعني طبق روند سوره بايد منظور از الياسين همان الياسي باشد كه ماجرايش در آيات قبل بيان مي شود. دليل دوم نيز اين است كه بعد از آيه «سَلامٌ عَلى‏ إِلْ‏ياسِينَ» به فاصله يك آيه مى ‏گويد: «إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُؤْمِنِينَ» بازگشت ضمير مفرد به "الياسين" دليل بر اين است كه او يك نفر بيشتر نبوده، يعنى همان الياس. در واقع الياسين واژه اي ديگر براي ناميدن الياس است، يعنى همانگونه كه فى المثل" ميكال" و" ميكائيل" دو تعبير از آن فرشته مخصوص است و" سينا" و" سينين" هر دو نام براى سرزمين معروفى است،" الياس" و" الياسين" نيز دو تعبير از اين پيغمبر بزرگ است.[1] اين كه كلمه اي به دو صورت خوانده شود هم در قرآن مجيد و هم در آثار ادبي فاخر يافت مي شود. اينگونه تعبير ها نوعي هنر ادبي و حاكي از قدرت بيان گوينده است.[2]
اما نظرات ديگري نيز در اين باره ارائه شده است، كه به آنها اشاره مي كنيم:
1. بعضى الياسين را جمع مى‏ دانند به اين ترتيب كه" الياس" با ياء نسبت همراه شده، و" الياسى" شده، و بعد با ياء و نون جمع بسته شده و" الياسيين" گرديده و پس از تخفيف" الياسين" شده بنابراين مفهومش كليه كسانى است كه به الياس مربوط بودند و پيرو مكتب او شدند. اما چنانچه در ابتداي مطلب اشاره شده ضمير مفرد در آيه «إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُؤْمِنِينَ» نشان مي دهد كه الياسين يك نفر بوده است.
2. " آلياسين" با الف ممدوده تركيبى است از كلمه" آل" و" ياسين". ياسين طبق نقلى نام پدر الياس است، و طبق نقل ديگرى از نامهاى پيامبر گرامى اسلام (ص) است، بنا بر اين" آل ياسين" به معنى خاندان پيغمبر گرامى اسلام (ص) يا خاندان ياسين پدر الياس مى‏ باشد. اين ديدگاه بر اساس قرائتي است كه در آن "الياسين" به صورت "آل يس" يا "آلياسين" قرائت شده است. اما رواياتي كه منظور از الياسين را آل محمد(ص) دانسته، عموما روايات صحيحي نيستند كه بتوان به مضمون آنها اطمينان حاصل كرد.[3]بنابراين صحيح ترين پاسخ همان پاسخ نخست است كه منظور از الياسين را همان الياس نبي مي داند.
پي نوشت:
[1] . تفسير نمونه، ناصر مكارم شيرازي، دار الكتب الإسلامية،تهران،1374، ج‏19، ص: 146-145
[2] . زيارت آل ياسين و توضيح كلمات كليدي آن، محمد مهدي ركني يزدي، مشكوه، تابستان 1384، ش87،ص7
[3] . تفسير نمونه، ج‏19، ص: 145