بنا بر نقل ابن‌اعثم و خوارزمي، مأموران عُبَيْدالله‌بن‌زياد، حرم رسول‌ خداˆ را از كوفه تا شام، بر محمل‌ هاي بي‌پرده و پوشش، شهربه‌شهر و منزل‌به‌منزل بردند؛ آن‌‌‌گونه‌ كه اسيران [كافر] ترك و ديلم را مي‌بردند.[1] سيدبن‌طاووس نيز به گشوده بودن صورت اهل‌بيت در مسير كوفه تا شام اشاره كرده است.[2]
از شواهد دال بر اين وضع، اين اعتراض حضرت زينب(سلام الله عليها) به يزيد است:
اَمِنَ العدل يابن ‌الطُلَقاءِ تخديرُكَ حرائرك وامائك وسوقُك بناتِ رسول اللهˆ سبايا قد هتكت ستورهُنَّ وابْدِيَتْ وجوهُهُنَّ تحدّوا بهنّ الاعداء من بلدٍ الي بلدٍ ويستشرفهُنَّ اهلُ المناقلِ...؛[3] اي فرزند آزادشدگان! آيا اين عدالت است كه زنان و كنيزانت را در سرايت در پشت پرده جاي دهي؛ اما دختران رسول ‌خدا (ص) را به ‌اسيري از شهري به شهر ديگر بكشاني، درحالي‌ كه پوشش‌هايشان دريده و رخساره‌هاشان نموده باشد، و دشمنان، بر سر آنان برخيزند و مردمان به تماشايشان بنشينند... .
آن‌گاه امام سجاد افزود: حتي اذا دخلنا الدمشق صاح صائح: يا اهل‌ الشام، هولاء سبايا اهل‌ البيت الملعون.[4]
گزارش‎هاي فوق، بازتاب‌هايي از رفتار غيرانساني مأموران يزيد با اسراي اهل‌بيت است كه منابع كهن آن را به‌اختصار و اجمال گزارش كرده‌اند. به‌يقين اگر سلطة حكومت بني‎اميه در اواخر قرن نخست و اوايل قرن دوم هجري اجازه مي‌داد كه مورخان و مقتل‌نويسان، جنايات بني‎اميه را به‌طور كامل گزارش دهند، ابعاد بسياري از ستمگري‌هاي آنان در اين ‌باره، همانند عرصه‎هاي ديگر، نمايان مي‎شد. به‌هرروي تأمل در همين تعابير به‌كاررفته در گزارش‎ها، عمق فاجعه و ستمگري مأموران يزيد در حق اهل‌ بيت امام حسين(ع) را تا حدودي روشن مي‌ كند.

پي نوشت: -----------------------
[1]. ابن‌اعثم، كتاب الفتوح، ج5، ص127؛ خوارزمي، مقتل ‌الحسين، ج2، ص55ـ56.
[2]. سيدبن‌طاووس، الطرائف في معرفة مذاهب الطوائف، ص166.
[3]. همو، اَلْمَلْهُوف عَلي قَتْلَي الطُّفُوف، ص215ـ216؛ طبرسي، الاحتجاج، ج2، ص125؛ خوارزمي، مقتل ‌الحسين، ج2، ص64؛ مجلسي، بِحار الانوار، ج45، ص134 و 158؛ ابن‌طيفور، بلاغات النساء، ص21 (با تفاوت‎هايي در عبارت).
[4]. سيدبن‌طاووس، الاقبال بالاعمال ‌الحسنة في‌ ما يعمل مرة في السنة، ج3، ص89.