به يقين ابليس از فرشتگان نبود، چرا كه قرآن با صراحت مى گويد: «كانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ اَمْرِ رَبِّهِ»; (او از جن بود، سپس نافرمانى پروردگارش را كرد).(1) ولى از آن جا كه پيش از آن در مقام اطاعت و بندگى بسيار كوشا بود در صف فرشتگان جاى گرفت و به همين دليل جزء مجموعه آنها محسوب مى شد و اگر در پاره اى از تعبيرات مانند خطبه قاصعه (خطبه 192) به عنوان ملك از او ياد شده به همين دليل است; به علاوه خودش با صراحت مى گويد : «خَلَقْتَنى مِنْ نار» ; ( مرا از آتش آفريدى )(2) و مى دانيم آفرينش جن از آتش است نه فرشتگان، همان گونه كه در آيه 15 سوره الرحمن آمده : «وَ خَلَقَ الْجانَّ مِنْ مارِج مِنْ نار». در روايات اهل بيت ( عليهم السلام ) نيز به اين معنا اشاره شده است.(3) اضافه بر اينها قرآن براى ابليس، فرزندان و ذرّيّه بيان كرده(4) در حالى كه فرشتگان داراى زاد و ولد نيستند.

پي نوشت:

(1). سوره كهف، آيه 50.
(2). سوره ص، آيه 76.
(3). مجمع البيان، ج 1، ص 82، ذيل آيه 34 سوره بقره.
(4). سوره كهف، آيه 50.
پيام قران ، آيت الله مكارم شيرازي .جلد 1، ص 189.