اگر رفتن به نماز جمعه اجباري نيست، پس چرا حديثي را ديده ام كه اگر كسي بيش از سه هفته بي دليل به نماز جمعه نرود مهر نفاق و... بر دلش مي خورد؟

 

از امام باقر(ع) روايت شده است كه:«صَلَاةُ الْجُمُعَةِ فَرِيضَةٌ وَ الِاجْتِمَاعُ إِلَيْهَا فَرِيضَةٌ مَعَ الْإِمَامِ فَإِنْ تَرَكَ رَجُلٌ مِنْ غَيْرِ عِلَّةٍ ثَلَاثَ جُمَعٍ فَقَدْ تَرَكَ ثَلَاثَ فَرَائِضَ وَ لَا يَدَعُ ثَلَاثَ فَرَائِضَ مِنْ غَيْرِ عِلَّةٍ إِلَّا مُنَافِقٌ» [1]؛«نماز جمعه فريضه و واجب است و اجتماع به سوي آن همراه با امام فريضه است و هر كس بدون علّت سه جمعه نماز جمعه را ترك كند سه فريضه را ترك كرده و ترك نمي كند سه فريضه را بدون علّت مگر منافق».
مذمت هاى شديدى كه در مورد ترك نماز جمعه آمده است و تاركان جمعه در رديف منافقان شمرده شده‏ اند در صورتى است كه نماز جمعه واجب عينى باشد يعنى در زمان حضور امام معصوم و مبسوط اليد. و امّا در زمان غيبت بنا بر اين كه واجب مخير باشد (تخيير ميان نماز جمعه و نماز ظهر) و از روى استخفاف و انكار انجام نگيرد مشمول اين مذمت ها نخواهد شد، هر چند عظمت نماز جمعه و اهميت فوق العاده آن در اين حال نيز محفوظ است.[2]
نكته ديگر اين كه اطلاق منافق در روايات همه جا در رديف كافر نمي باشد كه احكام منافق بر او بار شود. البته در صورتي كه ترك فريضه جمعه يا هر فريضه ديگري به جهت انكار قلبي آن باشد اين در حقيقت همان نفاقي خواهد بود كه از كفر هم بدتر است. ولي اگر به جهت انكار آن نباشد نوعي نفاق در درون شخص نفوذ كرده گر چه احكام منافق اصطلاحي بر شخص جاري نخواهد بود. در هر حال نماز جمعه يكي از تكاليفي است كه ايمان انسان را تقويت مي نمايد و از بي تفاوتي در قبال جامعه اسلامي و مسلمين جلوگيري مي كند و تخييري بودن آن دليل بر كم اهميتي آن نيست بلكه بين نماز ظهر و جمعه، به جا آوردن جمعه افضل است. در نتيجه بسيار مناسب است انسان بدون عذر آن را ترك ننمايد. به هر ترتيب كسي كه در ميان مسلمان ها باشد و نسبت به مصالح مسلمان ها بي تفاوت باشد و در اجتماع آن ها حاضر نشود،به نوعي نفاق دروني دچار شده است.

پي نوشت :
[1] - وسائل الشيعه، آل البيت، ج 7، ص 298
[2] - مكارم شيرازى ناصر، تفسير نمونه‏، تهران، دار الكتب الإسلامية، 1374 ش‏، اول‏، ج‏24، ص 133
كتاب پرسش ها و پاسخ هاي نماز، سيد حسن موسوي (مركز تخصصي نماز)