چه رابطه اى بين علم و تقوا وجود دارد؟

قرار گرفتن علم و تقوا در كنار يكديگر در آيات قرآن نشانه اى از پيوند ميان آن دو است، و مفهوم آن اين است كه تقوا، پرهيزكارى و خداپرستى اثر عميقى در آگاهى، روشن بينى و فزونى علم و دانش دارد، آرى هنگامى كه قلب انسان به وسيله تقوا صيقل يابد، همچون آيينه، حقايق را روشن مى سازد، اين معنى كاملاً جنبه منطقى دارد; زيرا صفات زشت و اعمال ناپاك حجاب هائى بر فكر انسان مى اندازد، و به او اجازه نمى دهد چهره حقيقت را آن چنان كه هست ببيند، هنگامى كه به وسيله تقوا، حجاب ها كنار رفت، چهره حق آشكار مى شود.

حقيقت سرائى است آراسته                      هوا و هوس گرد برخاسته

نبينى كه جائى كه برخاست گرد                 نبيند نظر گر چه بينا است مرد

ولى پاره اى از صوفيان جاهل از اين معنى سوء استفاده كرده و آن را دليل بر ترك تحصيل علوم رسمى گرفته اند. در حالى كه چنين سخنى مخالف بسيارى از آيات قرآن و روايات مسلّم اسلامى است.

حق اين است كه قسمتى از علوم را از طريق تعليم و تعلم رسمى بايد فرا گرفت و بخش ديگرى از علوم الهى را از طريق صفاى دل و شستشوى آن با آب معرفت و تقوا فراهم ساخت، و اين همان نورى است كه خداوند در دل هر كس كه بخواهد و لايق ببيند مى اندازد «اَلْعِلْمُ نُورٌ يَقْذِفُهُ اللّهُ فِى قَلْبِ مَنْ يَشاءُ».

منبع:

تفسير نمونه، جلد2، صفحه 454.