در اين باره روايات مختلفي از معصومين عليهم السلام نقل شده است. كه در ادامه به برخي از آنها اشاره مي كنيم:
1- ذكر خدا
پيامبر اكرم(ص) فرمود: بهترين و پاكيزه‏ترين و بلندترين اعمال، كه شما را به عالي‏ترين و بالا‏ترين درجه قرب الهي مي‏ رساند و بهترين چيزي است كه خورشيد بر آن مي‏ تابد، ذكر و ياد خدا است.(1)
2- نماز
پيامبر اكرم(ص) در جاي ديگر فرمود: بهترين اعمال شما، نماز است، (2) كه نماز ذكر و ياد خدا است.
امام صادق(ع) مي‌ فرمايد: هيچ عملي نيكي نيست مگر اين كه ثواب روشني در قرآن براي آن بيان شده، مگر نماز شب كه خداوند بزرگ، ثواب آن را به خاطر اهميت آن روشن نساخته و فرموده : هيچ كسي نمي‌ داند ثواب‌هايي كه مايه روشنايي چشمان است، براي آن ها نهفته شده است.(3)
3- انتظار فرج
اميرالمؤمنين عليه السلام مي فرمايد: «فَانَّ احَبَّ الْاعْمالِ الى‏ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظارُ الْفَرَجِ».
حضرت على عليه السلام در يك جلسه چهارصد موضوع به يارانش تعليم داد كه براى دين و دنياى آن‏ها مفيد بود (يكى از آن موضوعات اين بود): منتظر فرج باشيد . از رحمت الهى مأيوس نشويد، چون محبوب‏ترين اعمال نزد خداوند متعال انتظار فرج است» . (4)
4- ولايت اهل بيت، بهترين عمل
از امام صادق(ع) سوال شد: معناي «حي علي خير العمل » چيست و كدام عمل است ؟
فرمود : « خير العمل ، الولاية ؛ بهترين عمل ، ولايت ما اهل بيت است.»(5)
علامه بحرانى در كتاب غاية المرام ص 329 در تفسير آيه 89 الى 90 سوره نمل كه مى فرمايد: «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِنْها وَ هُمْ مِنْ فَزَع يَوْمَئِذ آمِنُونَ * وَ مَنْ جاءَ بِالسَّيِئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوهِهِمْ فِى النّارِ هَلْ تُجْزَوُنَ اِلاّ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُون ؛ يعنى كسانى كه در قيامت نيكوكار وارد محشر مى شوند پاداش بهتر از آن يابند و علاوه بر آن از هول و هراس قيامت در امان باشند . و كسانى كه بدكار و زشت كردار درآيند در آن روز به رو در آتش جهنّم افتند و اين كيفر و عقوبت جز سزاى اعمال آنان نخواهد بود.»
از ابراهيم بن محمد شافعى در كتاب فرائد السبطين از ابى عبدالله جدلى روايت كرده كه مى گويد: وارد شدم بر على(عليه السلام) فرمود: اى ابا عبدالله مى خواهى تو را از آن حسنه و ثوابى كه موجب بهشت و سيئه و گناهى كه موجب جهنّم مى شود و هيچ عملى از او پذيرفته نخواهد شد آگاه كنم؟
گفتم: آرى بفرماييد، فرمود: آن حسنه محبت ما اهل بيت و آن سيئه و گناه نيز، بغض و عداوت ما مى باشد.
بنابراين بهترين پاداش و اجر براى دوستان اهل بيت(عليهم السلام) در قيامت در امان بودن از عذاب الهى خواهد بود.
خداوند به موسى‏ وحى فرستاد، آيا هرگز عملى براى من انجام داده ‏اى؟ عرض كرد: آرى، براى تو نماز خوانده‏ام، روزه گرفته ‏ام، انفاق كرده ‏ام، و به ياد تو بوده‏ ام، فرمود: اما نماز براى تو نشانه حق است، روزه سپر آتش، انفاق سايه‏ اى در محشر، ذكر، نور است، كدام عمل را براى من به جا آورده‏ اى اى موسى؟! عرض كرد: خداوندا خودت مرا در اين مورد راهنمائى فرما»، فرمود: هَلْ وَالَيْتَ لِي وَلِيّاً؟ وَ هَلْ عَادَيْتَ لِي عَدُوّاً قَطُّ؟ فَعَلِمَ مُوسَى أَنَّ أَفْضَلَ الأَعْمَالِ الْحُبُّ فِي اللَّهِ وَ الْبُغْضُ فِي اللَّهِ؛
آيا هرگز، به خاطر من كسى را دوست داشته ‏اى؟ به خاطر من كسى را دشمن داشته ‏اى؟ اين جا بود كه موسى‏ دانست: برترين اعمال، دوستى براى خدا و دشمنى براى خداست» (6)
5- سخت ترين كارها، بهترين است!
امير المؤمنين(ع) مي‏ فرمايد: افضل الاعمال، ما اكرهت نفسك عليه؛ بهترين اعمال آن است كه نفس خود را به انجام آن - به رغم خواسته‏ اش - وادار و اجبار سازي (7) يعني مالك نفس خويش گردي .آن را هر موقع و هر كجا كه ايمان و عقل مجاز دانسته‏ اند، به حركت و فعاليت وادار سازي، نه اين كه نفس ديو صفت، مالك تو و نفس ملكوتي و انساني‏ ات گردد.
 و همچنين است « افضل الأعمال ، احمزها ; بهترين اعمال مشكل‏ترين آنهاست.»(8)
6- ارزش و دشواري نيّت
امامان معصوم (عليهم السلام) فرموده اند: «نية المؤمن خير من عمله»(9) و يا : «أفضل الأعمال أحمزها»(10) نيّت روح عمل، و كار دشواري است. چون اصل كار را بسياري از انسانها انجام مي‏ دهند ، امّا همه قدرت نيّت صحيح ندارند ؛ چرا كه :
اوّلاً: مي‏ شود كار ناپسند را «قربة الي الله»، انجام داد. بنابراين، بايد كار، شايستگي نزديك ساختن انسان به خدا را داشته باشد ، داراي (حسن فعلي) باشد .
ثانياً : بايد كار، از «حُسن فاعلي» برخوردار باشد . در اين صورت اگر اين عمل از هر پيرايه‌اي منزّه باشد ، نيت آن بهتر از خود عمل است و البته اين بسيار دشوار است و به همين جهت هم نيّت ، بهترين اعمال است ؛ مثلاً، كسي كه كتابي مي‏ نويسد ، طبيعتاً علاقه دارد كه نام او روي جلد آن نوشته شود؛ يا اگر كسي مسجد يا مؤسسه خيريه‌اي مي‏ سازد ، علاقمند است كه نام او در چهره تابلو آن ثبت شود و يا در محافل برده شود و بعضي هم علاقه مندند كه نامشان برده نشود تا ديگران بگويند: او بدان حد رسيده كه حتي حاضر نشده مردم نامش را ببرند كه اين هم يك نوع رياست؛ يعني، گاهي انسان ريا مي‏ كند و نمي‏ داند كه رياكار است، كه البته اين رياي مرموزي است و كمتر مورد توجه قرار مي‏ گيرد و شيطان هم هر كسي را از راه مخصوص او فريب مي‏ دهد . برخي هم براي اين كه ديگران نگويند فلان كس رياكاري مي‏ كند كار خير را انجام نمي‏ دهند كه در حقيقت ، سخن مردم انگيزه ترك كار خير، است .
7- سير كردن وسيراب كردن:
در بعضى از روايات نيز تصريح شده: اطعام گرسنگان به طور مطلق (هر چند مؤمن و مسلمان هم نباشند) از افضل اعمال است، چنان كه در روايتى از پيغمبر است: مِنْ أَفْضَلِ الأَعْمالِ عِنْدَ اللَّهِ إِبْرادُ الْكِبادِ الْحارَّةِ وَ إِشْباعُ الْكِبادِ الْجائِعَةِ وَ الَّذِي نَفْسُ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله بِيَدِهِ لا يُؤْمِنُ بِي عَبْدٌ يَبِيتُ شَبْعانَ وَ أَخُوهُ- أَوْ قالَ جَارُهُ- الْمُسْلِمُ جائِعٌ؛
يكى از برترين اعمال نزد خدا خنك كردن جگرهاى داغ است، و سير كردن شكم‏هاى گرسنه، سوگند به كسى كه جان محمّد در دست او است !بنده‏ اى كه شب سير بخوابد و برادر- يا فرمود همسايه- مسلمانش گرسنه باشد، به من ايمان نياورده است»!. (11)

نتيجه
همه اعمال صالح، به نوعي بهترين عمل مي باشد به شرط اينكه همراه با اخلاص باشد. و به عبارت صحيح تر: شناخت درست و عمل به وظيفه همراه با اخلاص، از بهترين اعمال مي باشد.

پي نوشت‏ها:
(1) محمد باقر مجلسي، بحار الانوار، ج 90، ص 163.
(2) خيراعمالكم الصلوه، همان، ج 7، ص 97.
(3) تفسير نمونه، ج 17، ص 167. پ
(4) بحارالانوار، ج 10، ص 94.
(5) مستدرك الوسائل ، ج 4 ، ص 70
(6) سفينة البحار، ج 1، ص 199
(7) نهج البلاغه فيض الاسلام، ص 1196، كلمات قصار، شماره 241
(8) بحارالانوار، ج 7، ص 191
(9) اصول كافي ، ج 2 ، ص 84
(10) بحار ، ج 67 ، ص 237
(11) بحارالانوار ج 74، ص 369