درباره چرايي اين امر، به چند نكته مي توان اشاره كرد:
1- يكي از اسرار نماز جماعت تبعيت از امام است كه نوعي تمرين ولايت مداري و اتّحاد بر تبعيت از امام عادل است.
2- نماز جماعت كه به صورت گروهى برگزار مى‌شود، يك نفر امام و ديگران تابع و پيرو او هستند. در قرآن مى‌خوانيم:«وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ»[1]؛«و چون قرآن خوانده مى شود، گوش بدان فرا دهيد و خاموش مانيد، اميد كه بر شما رحمت آيد.» واژه«أنصتوا» از ماده«انصات»، به معناى سكوت توأم با گوش دادن است. در برخى روايات نيز آمده است: هنگامى كه در نماز جماعت هستيد و امام جماعت مشغول قرائت قرآن (خواندن حمد و سوره) مى باشد، بر شما لازم است كه به او گوش داده و سكوت اختيار كنيد.[2]
البته اين حكمت بيش تر با نمازهاى جهريه (نمازهايى كه بلند خوانده مى‌شوند، مانند نماز صبح و مغرب و عشاء) سازگار است؛ از اين رو فقها فتوي داده اند كه در همين نمازها چنان چه مأموم صداى امام جماعت را نشنود، مى تواند خود به قرائت بپردازد.[3]
امّا در مورد نمازهاى اخفاتيه (نمازهايى كه آهسته خوانده مى‌شوند، مانند: ظهر و عصر) در روايات آمده است كه قرائت حمد و سوره همه مأمومين تنها به امام اختصاص يافته و بر عهده او است.[4]
3- اگر بنا بود حمد و سوره را مأمومين بخوانند، سر و صداى آنان در بين نمازها موجب اختلال در نظم جماعت و از بين رفتن تمركز و حضور قلب افراد در نماز مى‏ گشت.

پي نوشت :
[1] - أعراف (7)، آيه 204
[2] - ر.ك سيد هاشم بحرانى، تفسير البرهان، ج2، ص57؛ شيخ صدوق، علل الشرايع، ج2، ص20
[3] - ر.ك سيد محمّد حسن بنى هاشمى خمينى، توضيح المسائل مراجع، ج1، ص822، مسئله 1462
[4] - سعيد شمس، پرسمان قرآني نماز، سبط اكبر، پاييز 1387ش، سوم، ص 290
كتاب پرسش ها و پاسخ هاي نماز، سيد حسن موسوي (مركز تخصصي نماز)