قرآن كريم در مقام ترسيم چهره و ويژگى هاى بهشت و بهشتيان آيات فراوانى را اختصاص داده است مانند:

1. باغ هاى طرب انگيز كه زير درختان آن نهرها جارى است. اين بيان حدود 70 بار در قرآن آمده است.
2. درختان و سايه هاى آن مانند ميوه هايش هميشگى است: «أكلها دائم وظلُّها».[رعد/ 35].
3. فرشتگان بر بهشتيان وارد مى شوند و سلام و تحيت مى گويند.[رعد/ 23].
4. لباس هاى آنان از حرير و پرنيان است.
5. بر تخت ها تكيه زده، نه آفتاب سوزان مى بينند و نه سرما.
6. سايه درختان بهشتى بر سر بهشتيان و ميوه هايش در دسترس آنان است.
7. ساقيان زيبارو و حوريان با جام هاى سيمين و بلورين بر آنان دور مى زنند.
8. شراب هايى مى نوشند كه طبعش چون زنجبيل و عطرآگين است.
9. چشمه سلسبيل در آن جاست.
10. جهانى است بزرگ و كشورى است پرنعمت.
11. لباسشان از استبرق و دست بندهايشان نقره فام است.
12. ساقى شرابشان پروردگار، و شرابشان طاهر و پاك است.[انسان/ 21].
13. در رخسارشان شادمانى نعمت هاى بهشتى پديدار است.
14. شرابشان ناب و سر به مهر و دست نخورده است.
15. تركيب طبع آن شراب اين كه به مشك مهر كرده اند و از عالم بالا است: «ومزاجه من تسنيم».[مطففين/ 42-27].
تذكر: برخى از چشمه هاى بهشتى خالص و ناب است، مانند چشمه تسنيم و برخى از چشمه ها مزجى و امتزاجى از تسنيم دارد مانند چشمه رحيق.

16. آب هاى بهشت هيچ گاه گنديدده نمى شود و طعمش تغيير نمى كند.
17. نهرهايى از شراب ناب كه براى نوشندگان لذت بخش است و چشمه هايى از شير كه طعمش تغيير نيابد و چشمه هايى از عسل مصفا در آن جاست.[محمد/ 15].
18. جايگاه امن، امان و سلامتى است.[انعام/ 127].

19. در آن جا براى بهشتيان از همه ميوه ها به اضافه لطف و بخشش پروردگارشان هست.[محمد/ 15] و آنچه كه انسان بخواهد و چشم ها را به شوق و لذت اندازد مهياست و انسان در آن جاويد باشد: «وفيها ما تشتهيه الأنفس وتلذ الأعين وأنتم فيها خالدون».[زخرف/ 71].

گفتنى است قران در اوصاف بهشت و همچنن در ويژگى هاى جهنم، به بيان آن دسته از مطالبى كه براى همگان قابل ادراك است پرداخته، با بيان نمونه هايى كه در اين جهان وجود دارد مطلب را نزديك ساخته است وگرنه، نظام آخرت با نظام دنيايى تفاوت اساسى دارد و واژه دنيايى توان تفسير كنه آن را ندارد آن سان كه جنين در رحم مادر توان درك واقعيت هاى خارج از رحم را ندارد. از اين رو قرآن در موارد زياد به مثال و نمونه اكتفا كرده، مى فرمايد: «مثل الجنه الَّتى وعد المتقون تجرى من تحتها الأنهار»[رعد/ 35].و «مثل الجنَّه الَّتى وعد المتقون فيها آنهار من ماء غير اسن»[محمد/ 15].وگرنه نعمت هايى فراهم آورده است كه از دسترس فهم و ادراك بشر خارج و خرد را توان تعقل آنها نيست، بلكه هيچ كس بر آنها آگاه نيست: «فلا تعلم نفس ما أخفى لهم من قرَّه أعين جزاء بما كانوا يعملون»[سجده/ 17]. هيچ كس نمى داند كه پاداش نيكوكاريش چه نعمت ها و لذت هاى روشنى بخش دل و ديده است و در عالم غيب براى او چه ذخيره شده است.
با اين كه مى دانيم قرآن مقام و مرتبه رضا و خشنودى خداوند را نسبت به بسيارى از مقام ها برتر به شمار آورده است: «و رضوانٌ من الله أكبر ذلك هو الفوز العظيم».[توبه/ 72]. بنابراين، نعمت ها و لذت هاى بى نهايت كه روشنى بخش دل و ديده است به مراتب بايد برتر از مقام رضا باشد.

منبع:

(معاد در قرآن) تفسير موضوعى قرآن ج5، آية الله جوادى آملى،