پاسخ كوتاه:

پيدايش انسان حدود هفت هزار و اندي سال قبل. اما پيدايش «انسان‌نماها» مربوط به بيش از يك ميليون سال قبل مي‌باشد.

در توضيح مطلب فوق بايد گفت:
آيات قرآن و همچنين يافته‌هاي ديرينه شناسان،‌ حكايت از وجود موجوداتي انسان‌نما، قبل از خلقت حضرت آدم عليه‌السلام دارد. مشهور است كه گذشته بشر به دو دوره كلي تقسيم مي‌گردد:

1. دوره پيش از تاريخ. كه «انسان‌نماها» در آن دوره زندگي مي‌كردند. ابتداي اين دوره حدودا به يك و نيم ميليون سال قبل و انتهاي آن حدودا هفت هزار سال قبل مي‌باشد. تنها هنر آنان اين بود كه همانند ساير حيوانات شكار مي‌كردند. علي‌رغم طول دوران حيات آن‌ها هيچ‌گونه نشانه‌ تمدن ساز در حيات اين موجودات به چشم نمي‌خورد.

2. دوره تاريخي. ما اين دوران را از زمان خلقت حضرت آدم عليه‌السلام مي‌دانيم. دوراني كه در آن انسان‌هايي داراي قدرت تفكر بالا و تمدن ساز پا به عرصه وجود، نهادند. فصل مميز اين دوره (دوره تاريخي) پيدايش خط است. پيدايش خط در حدود پنچ هزار سال پيش صورت گرفت و كم كم ترقي كرد (ابتدا تصوير نگاري بود بعد انديشه نگاري و سپس سيلاب نگاري[1]) تا اينكه در حدود 3000 سال پيش وارد مرحله خط الفبايي شد.

در اين دوره زندگي بشر آهسته آهسته رنگ تمدن به خود گرفت و مراحل زير را سپري نمود:

- دوران كشاورزي و اهلي كردن جانوران (حدودا 5 هزار سال پيش از ميلاد مسيح)

- دوران زندگي در دهكده‌هاي اوليه (از 5 هزار تا 3500 سال پيش از ميلاد)

- دوران آغاز شهر نيشيني و تشكيل حكومت‌ها (از 3500 تا 3000 سال پيش از ميلاد مسيح)

- شكوفايي شهرنشيني و رشد آيين‌ها (از 3000 تا 700سال پيش از ميلاد)

- دوران امپراطوري‌هاي بزرگ و ارتباطات گسترده بين‌المللي (از 700سال پيش از ميلاد تا1400 ميلادي)

- دوران اكتشافات جغرافيايي و گسترش فن دريانوري و رنسانس (1400 تا 1600 ميلادي)

- دوران رشد روزافزون فن آوري و تحول علوم پايه (1600 تا 1960 ميلادي)

- دروان فن آوري صنعتي و الكترونيكي (1960 تا كنون)

تقسيم بندي تاريخي زير نيز علاوه بر آن‌كه مؤيد مطالب فوق مي‌باشد در آشنايي بيشتر شما با تاريخ و پاسخ به سوالتان مفيد خواهد بود:

اعصار سنگ،‌ مفرغ و آهن

منظور يك دروه از دانش، فن و شيوه زندگي انسان است كه بعضي همه اينها را مجموعا يك فرهنگ دانسته‌اند. لذا مراد از عنوان سنگ، مفرغ و آهن بيش از آن كه ابزار باشد، سطحي از ترقي وتمدن بشر است.

- عصر سنگ: اين عصر از زماني آغاز شد كه بشر سنگ را مطابق نياز خود شكل داده و از آن ابزار مورد نياز خويش را ساخت. مثلا لبه سنگ را تيز كرده يا صيقل داده يا سوراخ كرده است. ساخت ابزار سنگي بوسيله انسان طي هزاران سال كم كم بهبود يافت به همين جهت مراحل پيشرفت انسان در ساختن ابزار سنگي به چند دوره تقسيم شده است:

1. عصر سنگ قديم: اين دوره بسيار طولاني بوده و هزاران سال طول كشيده است. به طوري كه گفته‌اند بيش از 90 در صد از كل تاريخ بشر را شامل مي‌شود. خصوصيت مهم ابزارهاي سنگي عصر سنگ قديم لب‌پريده بودن آن ها است. يعني انسان سنگ معمولي را شكسته واز لبه تيز آن براي كندن زمين، قطعه قطعه كردن پوست و گوشت و مانند اين موارد استفاده كرده است. در اين عصر انسان در غار زندگي مي‌كرد. آتش را مي‌شناخت. به شكار مي‌پرداخت. لباسش از پوست بود و از كشاورزي و اهلي كردن حيوانات اطلاعي نداشت.

2. عصر سنگ ميانه: اين دوره در آخرين عصر يخبندان آغاز شد. آخرين عصر يخبندان در اروپا[2] 8000 سال قبل از ميلاد (يعني حدود 000/10 سال پيش) بوده است. در اين عصر انسان به شكار حيوانات بزرگ پرداخت. اين كار مستلزم همكاري گروهي بوده است. اشياي سنگي، كوچكتر و ظريفتر هستند.

3. عصر سنگ جديد:

اين عصر در حدود 5 تا شش هزار سال پيش از ميلاد در آسيا و اروپا آغاز شده است.

در اين عصر ابزارهاي سنگي صيقلي هستند يعني انسان آن‌ها را صاف و مطابق نيازخود شكل داده و از آنها تبر، سوزن، كارد و مانند اين‌ها را ساخته است.

در اين عصر انسان به توليد غذا (با اهلي كردن حيوانات و كشاورزي) پرداخت در نتيجه از حركت و جستجو براي يافتن غذا دست كشيد و يكجا نشين شد.

جهت مطالعه و كسب اطلاعات بيشتر در اين زمينه مي‌توانيد به كتاب‌هاي زير مراجعه فرماييد:

1. عبدالرسول خير انديش، تاريخ جهان دوره كرداني تربيت معلم، تهران،‌ آموزش و پرورش، 1376ش.

2. آرنولد توين بي، تاريخ تمدن،‌ ترجمه: يعقوب آژند،‌ تهران‌،‌ انتشارات مولي، 1368ش، چ 3.

3. آرنولد توين بي، بررسي تاريخ تمدن (خلاصه دوره دوازده جلدي) ،‌ ترجمه: محمدحسين آريا،‌ تهران‌،‌ انتشارات اميركبير، 1376ش.

4. حسين مفتخري و خيرانديش و ديگران، تاريخ ايران و جهان (1) سال دوم آموزش متوسطه رشته ادبيات و علوم انساني، تهران، شركت چاپ و نشر كتاب‌هاي درسي ايران، 1387ش.

5. ويل دورانت، تاريخ تمدن، مترجمين: آرام، پاشايي،‌ آريان‌پور و ديگران، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامي، 1370ش،‌ چ3.