شيخ بهايى رحمه الله در كلمه «رزق» مى ‏فرمايد: «آنچه سبب بهره ‏بردارى شخص زنده است رزق است؛ چه خوراك باشد يا لباس يا مسكن يا عوارض. رزق منحصر به خوراك نيست بلكه يك مرتبه از رزق است. قواى بدن از چشم و گوش و دست و پا بلكه هر رگ و استخوانى، اينها رزق خداست. مسكن كه از سنگ و خاك و آهن و درخت و غيره تشكيل شده، همه رزق خداست كه ما را از سرما و گرما نگه مى ‏دارد».
حالا ببينيم «شكر رزق» به چيست؟ بنابر خبرى كه مرحوم مجلسى از كشاف حقايق، جعفر بن محمد صادق عليه السلام نقل مى ‏فرمايد: «بر هر نَفَسى كه مى‏ كشى، شكرى واجب است بلكه هزار شكر يا بيشتر»[1]. چون هر نفسى مربوط مى ‏شود به چند دستگاه از بدن؛ از دهان يا بينى هوا وارد ريه ‏ها مى ‏شود، مجراهايى كه در كار هستند و همچنين خاصيّتش كه به همه ذات بدن خون تصفيه شده مى‏ رساند.
                   

آن گاه حضرت چگونگى شكر را بيان مى ‏فرمايد كه «پايين ‏ترين و كمترين مرتبه سپاسگزارى اين است كه نعمت را تنها از خداوند بداند نه از اسباب، بدون اين كه دل به سببى از اسباب بسته شود»[2]. بدين ترتيب اسباب به صورت مستقل و در عرض اراده خداوند لحاظ نمي شوند بلكه در طول اراده الهي و ذيل الطاف حق، مورد توجه، تشكر و سپاسگزاري واقع مي شوند. 

پي نوشت:

[1]  فى كلّ نفس من انفاسك شكرٌ لازم لك بل الف و اكثر (سفينة البحار: 1/ 710).

[2] و ادنى الشّكر رؤية النّعمة من اللَّه من غير علّة يتعلّق القلب بها دون اللَّه (سفينة البحار: 1/ 710).

 سراى ديگر، آيت الله دستغيب، ص 348.