ذى قار محلّى بوده بين بصره و كوفه كه قبل از اسلام، ميان عرب و سپاه ساسانى، جنگى در آنجا بروز كرد و سپاه ساسانى عقب نشينى كردند و اعراب پيروز شدند.

بعضى مى گويند كه وجه نامگذارى آن به ذى قار به خاطر چاهى بوده كه آب آن سياه، مانند قير بوده است.
ابن عباس مى گويد: هنگامى كه در ركاب على(عليه السلام) به ذى قار رسيديم و توقف كرديم، به امام عرض كردم: «از كوفه افراد كمى به يارى شما شتافتند.» امام فرمود:
«6560  نفر بدون كم و زياد به يارى ام خواهند آمد.» ابن عباس مى گويد: «من از تعيين دقيق آنها تعجب كردم و با خود گفتم كه حتماً آنان را شماره خواهم كرد».
پانزده روز در ذى قار توقف كرديم تا اين كه صداى شيهه اسب ها و استرها بلند شد و لشكر كوفه فرا رسيدند. من آنها را دقيقاً شمردم، ديدم درست همان تعدادى هستند كه امام فرمود. گفتم: «الله اكبر، صَدَقَ اللهُ و رسولُهُ».
اين تعبير ابن عباس، ممكن است اشاره به اين باشد كه على(عليه السلام) اين مسائل را دقيقاً از پيامبر(ص) شنيده بود و بر اساس آن پيشگويى مى فرمود. ابن ابى الحديد، بعد از ذكر اين نكته مى افزايد: «هنگامى كه اهل كوفه بر على(عليه السلام) وارد شدند، بر آن حضرت سلام كردند و گفتند: شكر خدا را اى اميرمؤمنان! كه ما را به يارى تو اختصاص داد و با نصرت تو گرامى داشت. ما دعوت تو را از دل و جان پذيرفتيم هر دستورى دارى بفرما».
امام (عليه السلام) نيز از احساسات آنها تقدير و تمجيد فرمود و دستور داد براى فرونشاندن آتش فتنه به سوى بصره حركت كنند.

منبع:

گرد آوري از: پيام امام علي(ع)، حضرت آيت الله مكارم شيرازي، جلد2، ص 301.