در اين باره بايد گفت: از يك سو مسلّم است شخص عاقل، حكيم و آگاه هرگز كارى نمى كند كه نتيجه آن برخلاف مقصود و هدف او باشد و اگر كسى چنين كارى كند معلوم مى شود حكيم و آگاه نيست. از سوى ديگر مى دانيم خداوند انبياى خود را به منظور هدايت و تربيت بندگان فرستاده است، حال اگر آنها معصوم از گناه و خطا نباشند انسان ها را به گمراهى مى كشانند و اين درست نقطه مقابل هدف بعثت پيامبران است.

اضافه بر اين، برنامه هاى عملى انبياء نقش اصلى را در تربيت مردم دارد، زيرا هميشه طرز عمل و رفتار مربيان و حالات و صفات آنها است كه براى كسانى كه تحت تربيت آنها قرار دارند، معيار و الگو محسوب مى شود. بيانات سودمند و استدلالات عقلانى و خطابه هاى پر آب و تاب هر قدر اثر داشته باشد در برابر نمونه هاى عملى ناچيز است، مخصوصاً اگر تضادّى در ميان سخن و عمل، گفتار و رفتار آنها ظاهر گردد، آن بيانات به كلّى از اثر خواهد افتاد!

اينجا است كه انبياء بايد در تمام برنامه هاى زندگى اسوه و مقتداى مردم باشند و مردم درس دين را در اعمال آنها بخوانند. اگر آنها افرادى آلوده به گناهان، آلوده به دروغ و خيانت و ظلم و هوسرانى باشند به كلّى اعتبار خود را از دست داده و هدف بعثت آنان عقيم خواهد ماند. چگونه ممكن است خداوند اين منصب بزرگ را - كه عالى ترين منصب روحانى و معنوى و اجتماعى است- بر عهده كسى بگذارد كه خود آلوده به گناه است، تسلّط بر نفس ندارد، اسير چنگال هوا و هوس ها است، و در پرتگاه هاى اخلاقى قدمش مى لرزد؟! آيا چنين كسى مى تواند رهبر روحانى و معنوى مردم شود؟ بنابراين بايد پذيرفت تنها در صورتى اين هدف مهم تأمين مى گردد كه آنها از هرگونه گناه صغيره و كبيره، بلكه هرگونه خطا منزه و مبرّا باشند.

لذا در حديثى از امام على بن موسى الرضا(عليه السلام) مى خوانيم كه درباره فضيلت وصفات امام مى فرمايد:

«هُوَ مَعْصُومٌ مُؤيَّدٌ مُوَفَّقٌ مُسَدَّدٌ قَدْ اَمِنَ مِنَ الْخَطَايَا وَ الزَّلَلِ وَ الْعِثَارِ يَخُصُّصهُ اللهُ بِذلِكَ لِيَكُونَ حُجَّتُهُ عَلى عِبَادِهِ وَ شَاهِدُهُ عَلى خَلْقِهِ»؛ او معصوم است و مؤيّد، موفّق، مستقيم و آگاه از حق، و ايمن از خطاها و لغزش ها و انحراف ها، خداوند او را به اين صفت مخصوص كرده تا حجّتش بر بندگان و شاهدش بر خلق باشد.(1)

پي نوشت
1. كافى، ج 1، صفحه 203، باب نادر جامع فى فضل الامام و صفاته، حديث 1؛پيام قرآن ، مكارم شيرازي، ج 7، ص 187.