در زماني كه امر به معروف و نهي از منكر اثر نمي كند، رعايت چند نكته مي تواند راهگشا باشد:

اولاً اگر شخص ديگري با بيان بهتري بگويد اثر مي كند ، از او بخواهيد كه اين كار را انجام دهد . هنگامي كه خداوند به حضرت موسي دستور داد نزد فرعون برود و او را ارشاد كند ، موسي عليه السلام از خداوند خواست كه برادرش هارون كه بيان بهتري دارد را همراه او بفرستد . ( و أخي هارون هو أفصحٌ مني لِساناً فَارسله مَعي ) " 1 ".

ثانياً گاهي با يكبار اثر نمي كند ، اما با تكرار اثر مي كند ، آن هم با بيان هاي گوناگون . چنانكه چوب سخت با يك ضربه تبر شكسته نمي شود ، تكرار لازم است .قرآن مي فرمايد : ما مطالب خود را در قالب هاي گوناگون بيان كرديم تا شايد اثر كند . ( لقد صَرفنا في هذا القرآن ) " 2 ".

ثالثاً ممكن است شيوه ما صحيح نبوده كه اثر نكرده است . چون امر به معروف نهي از منكر شرايط و اصولي دارد و با هر منكر بايد به گونه اي متناسب برخورد كرد ؛گاهي گرد و غبار روي لباس شما مي نشيند و گاهي دوده .غبار با ضربه محكمي كه بر لباس مي زنيد برطرف مي شود ، اما اگر همين ضربه را به دوده بزنيد ، هم دستتان سياه مي شود و هم دوده به لباس فرو مي رود . برطرف كردن دوده با فوت است و برطرف كردن غبار با ضربه . پس هر منكري را بايد به گونه اي خاص برطرف كرد .چنانكه قرآن مي فرمايد : ( و اتوا البيوت من أبوابها ) " 3". يعني هر خانه اي را بايد از راهش وارد شد .

رابعاً براي باز داشتن مردم از فساد بايد راه هاي حلال را به روي آنان باز كرد . حضرت لوط عليه السلام هنگامي كه ديد مردم به مهمانانش ، سوء قصد دارند فرمود : من حاضرم دخترانم را به ازدواج شما در آورم تا شما دست از مهمانان من برداريد . ما راه حلال را براي شما باز مي كنم تا شما به گناه گرفتار نشويد . ( هولاء بَناتي هٌن أطهر لكم فاتقوا الله و لا تخزوني في ضَيفي ) " 4".

منابع:
1- سوره قصص ، آيه 34
2- سوره اسرا ، آيه 41
3- سوره بقره ، آيه 189
4- سوره هود ، آيه 78
(كتاب پرسش هاي مهم پاسخ هاي كوتاه حجه الاسلام قرائتي سوال)21