امام چگونه تعيين مى شود؟

از آيه 124 سوره «بقره» كه مى فرمايد:«به خاطر بياوريد هنگامى كه خداوند ابراهيم را با وسائل گوناگون آزمود و او از عهده آزمايش به خوبى بر آمد فرمود: من تو را امام، رهبر و پيشواى مردم قرار دادم ابراهيم تقاضا كرد كه از دودمان من نيز امامانى قرار ده فرمود: پيمان من، يعنى مقام امامت، به ظالمان هرگز نخواهد رسيد» (وَ إِذِ ابْتَلى إِبْراهيمَ رَبُّهُ بِكَلِمات فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّي جاعِلُكَ لِلنّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتي قالَ لايَنالُ عَهْدِي الظّالِمينَ) استفاده مى شود كه امام (رهبر معصوم همه جانبه مردم) بايد از طرف خدا تعيين گردد، زيرا:
اوّلاً ـ امامت يك نوع عهد و پيمان الهى است، بديهى است: چنين كسى را بايد خداوند تعيين كند كه او طرف پيمان است.
ثانياً ـ افرادى كه رنگ ستم به خود گرفته اند و در زندگى آنها نقطه تاريكى از ظلم ـ اعم از ظلم به خويشتن يا ظلم به ديگران ـ و حتى يك لحظه بت پرستى وجود داشته باشد، قابليت امامت را ندارند و به اصطلاح امام بايد در تمام عمر خود معصوم باشد.
آيا كسى جز خدا مى تواند از وجود اين صفت آگاه گردد؟.و اگر با اين معيار بخواهيم جانشين پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) را تعيين كنيم كسى جز امير مؤمنان على(عليه السلام) نمى تواند باشد.جالب اين كه: نويسنده «المنار» از قول «ابو حنيفه» نقل مى كند كه: او معتقد بود، خلافت منحصراً شايسته علويان است، به همين دليل شورش بر ضد حكومت وقت (منصور عباسى) را مجاز مى دانست و به همين دليل حاضر نشد منصب قضاوت را در حكومت خلفاى «بنى عباس» بپذيرد.نويسنده «المنار» سپس اضافه مى كند: «ائمه اربعه اهل سنت» همه با حكومت هاى زمان خود مخالف بودند و آنها را لائق زعامت مسلمين نمى دانستند، چرا كه افرادى ظالم و ستمگر بودند.ولى عجيب است كه در عصر ما بسيارى از علماى اهل تسنن، حكومت هاى ظالم، جبار و خودكامه را كه ارتباطشان با دشمنان اسلام، مسلّم و قطعى است و ظلم و فسادشان بر كسى پوشيده نيست، تأئيد و تقويت مى كنند ـ سهل است ـ آنها را «اولوا الامر» و «واجب الاطاعه» نيز مى شمرند.

منبع:

تفسير نمونه، جلد 1، صفحه 507.