آيا مي‌دانيد آخرين جملاتي كه امام صادق عليه السلام پيش از شهادت به اطرافيان خود فرموده بود، چيست؟ آن حضرت چگونه به شهادت رسيد و نحوه تكفين آن بزرگوار چگونه بوده است؟

شيخ طوسى در كتاب «الغيبه» به نقل از يكي از كنيزان امام صادق عليه السلام به نام سالمه مي‌نويسد: من هنگام درگذشت آن جناب حضور داشتم. آن حضرت بيهوش شد همين كه بهوش آمد فرمود به «حسن بن على بن علي بن الحسين» كه مشهور به «افطس» بود هفتاد دينار بدهيد و به فلان كس فلان مبلغ و به فلانى اين قدر.
عرض كردم آقا به كسى پول مي دهى كه قصد كشتن شما را داشت و حتي با كارد به شما حمله كرد؟!
حضرت فرمود نمي خواهى از كسانى باشم كه خداوند در باره آنها فرموده «وَ الَّذِينَ يَصِلُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَ يَخافُونَ سُوءَ الْحِسابِ»[1]
اي سالمه! خداوند بهشت را آفريد و آن را خوشبو كرد كه بوى خوش آن از دو هزار سال راه به مشام مي رسد ولى بوى بهشت را نافرمان پدر و مادر و قطع كننده رابطه خويشاوندى حس نخواهد كرد.[2]
ام حميده همسر امام صادق عليه السلام مي‌ گويد، آنگاه حضرت فرمود هر كس با من خويشاوندى دارد بگوئيد بيايد. همه را جمع كرديم. وقتي همه جمع شدند نگاهى به آنها انداخت و فرمود: «ان شفاعتنا لا تنال مستخفا بالصلاة» شفاعت ما شامل كسى نخواهد شد كه نماز خود را سبك شمارد.
سپس بر اثر انگور مسمومي كه توسط عبد الملك بن مروان[3] به آن حضرت خورانده شده بود، در ماه شوال[4] و يا به نقلي در نيمه رجب سال 148 به شهادت رسيد.[5]
در روايتي به نقل از يونس بن يعقوب از امام موسى بن جعفر عليه السلام درباره پارچه ها و چگونگي كفن آن حضرت آمده است:
1. دو پارچه مصرى كه در آن زمان معروف به «شطوى» بود و پدرم در آنها احرام بسته بود.
2. يكى از پيراهن هاى خود آن جناب.
3. بردى كه قيمت آن چهل دينار بوده است.[6]
4. عمامه‏ اى كه متعلق به على بن الحسين عليه السلام بود.[7]

پي نوشت: -------------------------
[1] . «كسانى كه به دستور خدا مراعات حال خويشاوند مي كنند و از خدا و حساب بد بيم دارند» (رعد، آيه 21).
[2] . شيخ طوسي، الغيبة، ص128.
[3] . ابن صباغ مالكي در كتاب «الفصول المهمه» سال تولد آن حضرت را سال هشتاد هجرى نوشته است. در نتيجه عمر آن جناب را شصت و هشت سال دانسته و معتقد است كه آن حضرت در زمان منصور مسموم شده است». (كفعمى، مصباح المتهجد، ص 523)
[4] . شهيد اول، دروس، ؛ طبرسي، اعلام الوري باعلام الهدي، ص266.
[5] . شهيد اول در نقل قول ديگرش در كتاب دروس و مرحوم كفعمي در كتاب مصباح المتهجد، روز و ماه شهادت آن حضرت را نيمه رجب سال 148 نوشته‌اند.
[6] . برد يمانى: نوعى پارچه گران ‌بها كه در يمن توليد مى‌گردد. مستحب است علاوه بر پارچه‌اي كه سرتاسر بدن ميت را در بر مي‌گيرد (و پوشش آن بر ميت واجب است)، پارچه سرتاسرى ديگرى براى ميت قرار داده شود و مستحب است يكى از آن دو، برد يمانى باشد و بهتر است برد يمانى پارچه رويين باشد.
[7] . كليني، اصول كافي، ج1، ص475.